شرکت گهر زمین (کگهر) در سال 1404 موظف است 55 درصد از بهای کلوخه استخراجی را به عنوان حق انتفاع به ایمیدرو پرداخت کند. این نرخ در حالی تثبیت می‌شود که مبنای محاسبه آن در سه ماهه پایانی سال 1403 تغییر کرده بود. طبق آن تغییر، قیمت کلوخه بر اساس قیمت کنسانتره آهن در بورس کالا تعیین می‌شد. این قرارداد بهره‌برداری 25 ساله از توده شماره 3 معدن گل گهر را پوشش می‌دهد.
تثبیت نرخ 55 درصدی حق انتفاع برای سال 1404
بر اساس بودجه سال 1404، شرکت معدنی و صنعتی گهر زمین با نماد «کگهر» موظف شد حق انتفاع خود به ایمیدرو را پرداخت کند. این نرخ معادل 55 درصد از بهای کلوخه استخراجی از معدن تعیین شده است. این تصمیم، تکلیف مالی شرکت در قبال سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران را برای سال جاری مشخص می‌کند.
نگاهی به تغییرات نرخ در سال‌های گذشته
نرخ حق انتفاع گهر زمین از ایمیدرو در سال‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است. تا پایان سال 1400، این نرخ 55 درصد بود اما از سال 1402 به صورت سالانه تغییر کرد. در 9 ماهه نخست سال 1402، نرخ حق‌السهم ایمیدرو به 42.8 درصد کاهش یافت. این تغییرات نشان‌دهنده پویایی در سیاست‌گذاری‌های مربوط به بهره‌برداری از معادن است.
فرمول جدید محاسبه در پایان 1402
برای سه ماهه پایانی سال 1402، فرمول محاسبه حق انتفاع دچار تحول شد. این نرخ بر اساس 5 درصد میانگین وزنی قیمت فروش داخلی و صادراتی شمش فولاد خوزستان به ازای هر تن کلوخه تعیین گردید. این تغییر، مبنای محاسبه را از درصدی ثابت به یک متغیر وابسته به بازار فولاد تغییر داد.
تغییر مبنای محاسبه در پایان 1403
در سال 1403 نیز نرخ حق انتفاع ابتدا 55 درصد بهای کلوخه استخراجی تعیین شد. اما در سه ماهه پایانی سال، ایمیدرو طی نامه‌ای، نحوه محاسبه را مجدداً تغییر داد. بر اساس این دستورالعمل جدید، شرکت ملزم شد پرداخت را بر مبنای قیمت فروش کنسانتره آهن در بورس کالا انجام دهد. این رویکرد، قیمت‌گذاری را به مکانیزم شفاف بازار نزدیک‌تر کرد.
جزئیات قرارداد بهره‌برداری 25 ساله
قرارداد همکاری میان شرکت گهر زمین و ایمیدرو در سال 1395 منعقد شده است. موضوع این قرارداد، بهره‌برداری و استخراج 25 ساله سنگ آهن از توده شماره 3 معدن گل گهر سیرجان است. سقف استخراج در این قرارداد، حداکثر 240 میلیون تن تعیین شده است و «کگهر» موظف است حق انتفاع سازمان را مطابق مفاد آن پرداخت نماید.
***
تعیین نرخ 55 درصدی حق انتفاع برای گهر زمین در سال 1404، پس از دوره‌ای از نوسان و تغییر در فرمول‌های محاسبه، شفافیت بیشتری برای بودجه‌ریزی شرکت فراهم می‌کند. تغییر مبنای محاسبه در اواخر 1403 به سمت قیمت کنسانتره در بورس کالا، گامی در جهت واقعی‌سازی و بازارمحور کردن قیمت‌گذاری مواد خام معدنی بود. با این حال، بازگشت به نرخ درصدی ثابت در سال 1404 می‌تواند ثبات بیشتری برای پیش‌بینی هزینه‌های تولید «کگهر» ایجاد کند. این تصمیمات به طور مستقیم بر حاشیه سود شرکت‌های معدنی و در نهایت بر قیمت تمام‌شده در زنجیره فولاد اثرگذار است.
