پیشتازی در اجرای طرح نهضت ملی مسکن
بانک مسکن با وجود محدودیت منابع و چالش ناترازی مالی، نقشی محوری و فراتر از انتظار در پیشبرد طرح نهضت ملی مسکن ایفا کرده است. عملکرد این بانک در پرداخت تسهیلات این طرح، از سهمیه 18 درصدی تعیین شده توسط بانک مرکزی فراتر رفته و بخش قابل توجهی از بار مالی نظام بانکی را به دوش کشیده است. این دستاورد نشان‌دهنده تخصص و رویکرد جهادی کارکنان بانک در اجرای پروژه‌های کلان ملی است.
آمار دقیق تسهیلات پرداختی در نهضت ملی
بر اساس آخرین آمار، از ابتدای اجرای طرح نهضت ملی مسکن، 381,410 فقره قرارداد تسهیلاتی به ارزش کل 179 هزار میلیارد تومان در شعب بانک مسکن منعقد شده است. از این مبلغ، بیش از 133 هزار میلیارد تومان به عنوان سهم‌الشرکه برای ساخت بالغ بر 375 هزار واحد مسکونی پرداخت گردیده است. نکته قابل توجه آن است که 35 هزار میلیارد تومان از این پرداخت‌ها، در دوره یک ساله دولت چهاردهم به متقاضیان تخصیص یافته است.
تمرکز بر تکمیل پروژه‌ها و تحویل واحدها
رویکرد استراتژیک بانک مسکن در حال حاضر بر تکمیل پروژه‌هایی با پیشرفت فیزیکی بالا متمرکز است تا جریان نقدینگی طرح تقویت شود. این سیاست منجر به تحویل بیش از 118 هزار واحد مسکونی در قالب فروش اقساطی به متقاضیان شده است. همچنین، پرداخت مابه‌التفاوت تسهیلات تا سقف 650 میلیون تومان برای واحدهایی با پیشرفت فیزیکی بالای 75 درصد، به مبلغ 100 میلیون تومان، در حال اجراست که به تسریع در تکمیل واحدها کمک می‌کند.
عملکرد تسهیلاتی بانک در یک سال اخیر
از ابتدای مرداد ماه 1403 تا پایان تیر 1404، بانک مسکن مجموعاً 507,251 فقره تسهیلات به ارزش تقریبی 168 هزار میلیارد تومان پرداخت کرده است. در این دوره، بیش از 6 هزار قرارداد مشارکت مدنی برای ساخت مسکن به ارزش 157 هزار میلیارد ریال و 176 هزار فقره تسهیلات خرید مسکن به ارزش 754 هزار میلیارد ریال به متقاضیان ارائه شده است. سقف فعلی تسهیلات خرید در تهران 5 میلیارد ریال است.
حمایت از نوسازی و بهسازی مسکن
بانک مسکن در حوزه نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و روستایی نیز فعالیت چشمگیری داشته است. طی یک سال اخیر، 2,919 فقره تسهیلات به ارزش 7,966 میلیارد ریال برای نوسازی مسکن روستایی پرداخت شده است. علاوه بر این، برای جبران خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی، 2,136 فقره تسهیلات حمایتی معادل 1,188 میلیارد ریال به هموطنان آسیب‌دیده اختصاص یافت.
پرداخت گسترده تسهیلات قرض‌الحسنه
در حوزه تسهیلات قرض‌الحسنه، بانک مسکن طی یک سال گذشته 124,671 فقره وام به ارزش بیش از 202,434 میلیارد ریال پرداخت کرده است. این تسهیلات شامل وام ازدواج، فرزندآوری، تکمیل مسکن و سایر موارد ضروری بوده و نقش مهمی در حمایت از اقشار مختلف جامعه ایفا کرده است.
تحول در محصولات و تسهیل دسترسی
بانک مسکن در راستای افزایش دسترسی عمومی به خدمات، دو طرح تسهیلاتی جدید «توان» و «ثمر» را معرفی کرد. همچنین با ایجاد تغییراتی در صندوق پس‌انداز مسکن جوانان، حداقل مبلغ افتتاح حساب به یک میلیون ریال و مدت انتظار دریافت وام از 5 سال به 3 سال کاهش یافت. این تغییرات به همراه امکان استفاده زوجین از دو فقره وام برای یک پلاک، شرایط را برای خانه‌دار شدن جوانان تسهیل کرده است.
ایفای مسئولیت‌های اجتماعی متنوع
بانک مسکن در دوره دولت چهاردهم اقدامات شاخصی در حوزه مسئولیت اجتماعی انجام داده است. از جمله این اقدامات می‌توان به پرداخت تسهیلات 200 میلیون ریالی برای نصب پنل‌های خورشیدی، حمایت از بازسازی واحدهای آسیب‌دیده در حملات رژیم صهیونیستی و کمک 100 میلیارد ریالی به پژوهشکده ژن برای خرید تجهیزات پزشکی کودکان سرطانی اشاره کرد. مشارکت در مدرسه‌سازی و کمک به آزادی زندانیان جرایم مالی غیرعمد نیز از دیگر فعالیت‌های این بانک بوده است.
برنامه افزایش سرمایه برای رفع ناترازی
ناترازی منابع بانک مسکن، نتیجه مستقیم اجرای تکالیف قانونی در طرح نهضت ملی مسکن و تعهد به پیشبرد این پروژه ملی است. برای رفع این چالش و تسریع در تکمیل پروژه‌ها، افزایش سرمایه‌ای معادل 100 هزار میلیارد تومان در قانون بودجه 1404 برای این بانک پیش‌بینی شده است. این افزایش سرمایه قرار است از طریق انتشار اوراق دولتی و واگذاری اموال مازاد بانک تامین شود.
***
عملکرد یک‌ساله بانک مسکن در دولت چهاردهم، تصویری از یک بانک تخصصی متمرکز بر ماموریت ملی را به نمایش می‌گذارد. پرداخت تسهیلات فراتر از سهمیه در طرح نهضت ملی مسکن، ضمن نمایش ظرفیت اجرایی بانک، چالش ناترازی منابع آن را تشدید کرده است. پیش‌بینی افزایش سرمایه 100 هزار میلیارد تومانی در بودجه 1404، یک اقدام استراتژیک برای پایدارسازی منابع و تضمین تداوم این پروژه کلان محسوب می‌شود. این بانک با متنوع‌سازی سبد محصولات تسهیلاتی و انجام مسئولیت‌های اجتماعی، تلاش می‌کند تا علاوه بر ایفای نقش توسعه‌ای، جایگاه خود را به عنوان یک نهاد مالی پاسخگو و مدرن در اقتصاد کشور تثبیت کند.
