در چهارمین دوره آیین اهدای تندیس شفافیت، چهار شرکت از ناشران فرابورسی موفق شدند در جمع ۱۰ ناشر برتر کل بازار سرمایه ایران قرار گیرند. این انتخاب بر اساس دستورالعمل جدید و سخت‌گیرانه سازمان بورس صورت گرفت که طی آن عملکرد شرکت‌ها با تحلیل بیش از ۱۰۵ هزار قلم اطلاعاتی در حوزه‌های شفافیت مالی، حاکمیت شرکتی و توسعه بازار ارزیابی شد. رئیس سازمان بورس در این مراسم، شفافیت را نه تنها یک الزام قانونی، بلکه مهم‌ترین مزیت رقابتی برای بقای شرکت‌ها توصیف کرد.
فرابورسی‌ها در صدر جدول شفافیت بازار سرمایه
در جریان برگزاری چهارمین دوره مراسم اهدای تندیس شفافیت که هم‌زمان با هفته بازار سرمایه و با حضور مقامات ارشد اقتصادی و سیاسی کشور برگزار شد، عملکرد ناشران بورسی و فرابورسی زیر ذره‌بین قرار گرفت. در این میان، چهار شرکت مطرح فرابورسی شامل «سپیدار سیستم آسیا»، «توکاریل»، «بهمن لیزینگ» و «آسیا سیر ارس» موفق شدند با کسب امتیازات بالا، نام خود را در فهرست ۱۰ ناشر برتر و شفاف بازار سرمایه ثبت کنند. این موفقیت نشان‌دهنده استانداردهای بالای گزارش‌دهی و انضباط مالی در این شرکت‌هاست که توانسته‌اند در میان صدها رقیب، جایگاه خود را به عنوان نمادهای اعتماد در بازار تثبیت کنند.
شفافیت؛ رکن اصلی پایداری و مزیت رقابتی بنگاه‌ها
حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در این مراسم با ترسیم افق‌های جدید برای بازار سرمایه، شفافیت را فراتر از یک وظیفه قانونی دانست. وی تأکید کرد که در دنیای مدرن مالی، شفافیت یکی از ارکان بنیادین پایداری شرکت‌ها و یک مزیت رقابتی استراتژیک محسوب می‌شود. صیدی با ابراز خرسندی از وضعیت کلی بازار گفت: «از مجموع ۷۲۰ شرکت فعال در بازار سرمایه، تنها تعداد اندکی دارای سطح شفافیت پایین هستند که این نشان‌دهنده بلوغ نسبی بازار است.» تقدیر وی از پیشگامان شفافیت، پیام روشنی برای سایر ناشران داشت که مسیر جذب سرمایه و اعتماد عمومی تنها از دروازه شفافیت می‌گذرد.
تحول در مکانیزم ارزیابی با تحلیل ۱۰۵ هزار داده
فرآیند انتخاب ناشران برتر در این دوره، تفاوت معناداری با سال‌های گذشته داشت. سازوکار ارزیابی که از سال ۱۴۰۰ آغاز شده بود، در این دوره با اجرایی شدن دستورالعمل جدید مصوب بهمن ۱۴۰۲ وارد فاز علمی‌تر و دقیق‌تری شد. بر اساس این متدولوژی جدید، عملکرد ناشران در بازه زمانی ابتدای مهر ۱۴۰۳ تا شهریور ۱۴۰۴ مورد سنجش قرار گرفت. تیم‌های ارزیابی با استخراج و پردازش دقیق بیش از ۱۰۵ هزار و ۵۰۰ قلم اطلاعات، شرکت‌ها را در سه محور کلیدی «شفافیت اطلاعاتی»، «رعایت اصول حاکمیت شرکتی» و «میزان نقش‌آفرینی در توسعه بازار» رتبه‌بندی کردند. این حجم از داده‌کاوی، اعتبار و دقت نتایج این دوره را نسبت به ادوار پیشین به طرز چشمگیری افزایش داد.
معیارهای سخت‌گیرانه برای ورود به باشگاه شفافیت
طبق دستورالعمل جدید هیئت‌مدیره سازمان بورس، شرط اولیه ورود به فرآیند ارزیابی، گذشت حداقل یک سال از حضور ناشر در بازار سرمایه است. پس از احراز این شرط، شرکت‌ها بر اساس فاکتورهای متعدد و پیچیده‌ای سنجیده می‌شوند و امتیاز نهایی هر ناشر، بازتاب‌دهنده میزان تعهد واقعی آن به رعایت ضوابط و مقررات بازار است. این سیستم امتیازدهی دینامیک باعث می‌شود که شرکت‌ها به‌صورت مستمر برای حفظ و ارتقای جایگاه خود تلاش کنند و شفافیت را نه یک پروژه مقطعی، بلکه یک پروسه دائمی در کسب‌وکار خود ببینند.
***
حضور ۴۰ درصد از برترین‌های شفافیت بازار سرمایه از میان شرکت‌های فرابورسی، سیگنال مثبتی برای سرمایه‌گذاران این بازار است. این آمار نشان می‌دهد که شرکت‌های کوچکتر و متوسط (SMEها) در فرابورس، چابکی و انگیزه بیشتری برای رعایت استانداردهای انضباط مالی و گزارش‌دهی دارند. شفافیت اطلاعاتی، ریسک عدم تقارن اطلاعات را کاهش داده و هزینه تأمین مالی (Cost of Capital) را برای این شرکت‌ها پایین می‌آورد. در بلندمدت، شرکت‌هایی که تندیس شفافیت دریافت می‌کنند، با اقبال بیشتر سهامداران نهادی و حقیقی مواجه شده و نوسانات غیرعادی کمتری را در قیمت سهام خود تجربه خواهند کرد، زیرا اعتماد، ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است.
