شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس با موفقیت پروژه ملی طراحی و بومی‌سازی «اتاق کنترل مجازی» (Virtual Control Room) را با اتکا به دانش متخصصان داخلی به پایان رساند. این دستاورد فناورانه که شامل سامانه‌های پیشرفته شبیه‌ساز آموزش اپراتور (OTS) و تحلیل فرایند (OSS) است، بستری ایمن برای آموزش نیروها و بهینه‌سازی عملیات فراهم می‌کند. این نوآوری، یک گام استراتژیک در مسیر تحول دیجیتال صنعت گاز کشور محسوب می‌شود که منجر به افزایش بهره‌وری، ارتقای ایمنی و کاهش چشمگیر هزینه‌های عملیاتی و آموزشی خواهد شد.
یک پروژه ملی در مسیر تحول دیجیتال صنعت گاز
شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس از اتمام موفقیت‌آمیز پروژه ملی طراحی و توسعه «اتاق کنترل مجازی» خبر داد. این پروژه که کاملاً بر پایه دانش و توانمندی متخصصان داخلی به اجرا درآمده، اکنون آماده بهره‌برداری رسمی است. این دستاورد نوآورانه به عنوان یک گام بلند و موثر در مسیر تحول دیجیتال صنعت گاز کشور شناخته می‌شود و جایگاه این شرکت را به عنوان پیشرو در فناوری‌های نوین تثبیت می‌کند. هدف اصلی این طرح، ایجاد یک محیط شبیه‌سازی شده پیشرفته برای فرایندهای پیچیده پالایشگاهی بوده است.
قلب تپنده فناوری: سامانه‌های OTS و OSS
در هسته این پروژه ملی، 2 سامانه پیشرفته «شبیه‌ساز آموزش اپراتور» (OTS) و «سامانه پشتیبان راهبری فرایند» (OSS) قرار دارند. این سیستم‌ها به صورت کاملاً بومی طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند. سامانه OTS بستری را فراهم می‌کند تا نیروهای عملیاتی در محیطی کاملاً ایمن و مشابه با شرایط واقعی اتاق کنترل، آموزش ببینند و برای مواجهه با سناریوهای مختلف عملیاتی آماده شوند. این رویکرد ریسک خطاهای انسانی در محیط واقعی و هزینه‌های مرتبط با آموزش‌های میدانی را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.
مدل‌سازی دقیق تمام واحدهای فرایندی
بر اساس گزارش تیم مهندسی پروژه، تمامی واحدهای فرایندی پالایشگاه با دقتی بسیار بالا مدل‌سازی شده‌اند. واحدهایی کلیدی نظیر شیرین‌سازی، نم‌زدایی، تفکیک گاز طبیعی، یوتیلیتی و HDS در یک محیط گرافیکی مشابه اتاق کنترل واقعی پیاده‌سازی شده‌اند. برای اطمینان از کارایی سیستم، آزمون‌های دقیق راستی‌آزمایی و اعتبارسنجی انجام گرفته است. نتایج این آزمون‌ها نشان‌دهنده انطباق کامل و صد درصدی عملکرد شبیه‌ساز با داده‌های عملیاتی واقعی پالایشگاه است که صحت و قابلیت اطمینان آن را تایید می‌کند.
دستاوردها: صرفه‌جویی اقتصادی و بهینه‌سازی فرایند
پیاده‌سازی اتاق کنترل مجازی در پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس، مزایای متعددی را به همراه دارد. این فناوری علاوه بر ایجاد صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه‌های مرتبط با آموزش پرسنل، امکان تحلیل و بهینه‌سازی فرایندهای تولید را نیز فراهم می‌آورد. مهندسان اکنون می‌توانند در محیطی امن و کاملاً کنترل‌شده، سناریوهای مختلف را برای بهینه‌سازی عملکرد واحدها آزمایش کنند. این دستاورد فناورانه نمونه‌ای موفق از بومی‌سازی دانش فنی و افزایش بهره‌وری عملیاتی در یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های گاز خاورمیانه به شمار می‌رود.
***
بومی‌سازی «اتاق کنترل مجازی» یک سرمایه‌گذاری استراتژیک در دارایی‌های نامشهود (دانش فنی) برای دستیابی به بازدهی ملموس عملیاتی است. این اقدام، شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس را از یک مدل عملیاتی سنتی به یک پارادایم داده‌محور و پیش‌بینانه منتقل می‌کند. با ایجاد یک «دوقلوی دیجیتال» (Digital Twin) از فرایندهای خود، این شرکت قادر است ریسک‌های عملیاتی را به حداقل رسانده، از خطاهای پرهزینه انسانی جلوگیری کرده و بهره‌وری کلی تجهیزات (OEE) را به شکل معناداری افزایش دهد. این سرمایه‌گذاری نه تنها منجر به سودآوری پایدار می‌شود، بلکه با خلق مالکیت معنوی، این شرکت را به یک پیشگام فناوری در صنعت انرژی منطقه تبدیل می‌کند.
