ایران در کنفرانس معدنکاری چین: مدل‌های نوین سرمایه‌گذاری برای همکاری برد-برد ارائه شد

محمدمسعود سمیعی‌نژاد، معاون وزیر صمت و رئیس هیئت عامل ایمیدرو، در «کنفرانس معدنکاری چین 2025»، پتانسیل‌های گسترده معدنی ایران را تشریح و مدل‌های نوینی برای سرمایه‌گذاری مشترک ارائه کرد. وی با اشاره به وجود 63 میلیارد تن ذخایر قطعی و 35 محیط کانه‌زایی در ایران، از شرکت‌های چینی برای سرمایه‌گذاری در قالب تولید مشترک، صندوق سرمایه‌گذاری 2 میلیارد دلاری و پروژه‌های تحقیق و توسعه در حوزه عناصر نادر خاکی دعوت کرد. سمیعی‌نژاد تأکید کرد که ایران با اتکا به قانون حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی (FIPPA)، از شرکای چینی در مسیر توسعه روابط برد-برد حمایت کامل می‌کند.

دعوت ایران برای همکاری پایدار در حوزه معدن

در سخنرانی مهمی در «کنفرانس 2025 معدنکاری چین»، محمدمسعود سمیعی‌نژاد، معاون وزیر صمت و رئیس هیئت عامل ایمیدرو، با تشریح پتانسیل‌های عظیم معدنی و فنی-مهندسی ایران، خواستار بهره‌گیری از توانمندی‌های متقابل دو کشور برای توسعه روابط برد-برد شد. وی حضور هیئت ایرانی در این نشست را نشانه‌ای از عزم جدی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه همکاری‌های پایدار و متوازن با شرکای راهبردی، به‌ویژه جمهوری خلق چین، در بخش معدن و صنایع معدنی توصیف کرد.

ایران؛ گنجینه‌ای از ذخایر معدنی در مقیاس جهانی

سمیعی‌نژاد با اشاره به تاریخ غنی ایران، اظهار داشت که بر اساس آخرین مطالعات زمین‌شناسی، کشور بیش از 63 میلیارد تن ذخایر قطعی معدنی دارد. او افزود: «از 48 محیط مستعد کانه‌زایی شناسایی شده در جهان، ایران به‌تنهایی 35 محیط را در اختیار دارد و از 114 تیپ معدنی شناخته‌شده جهانی، 89 تیپ در ایران وجود دارد.» این تنوع بی‌نظیر باعث شده است که ایران در تمامی گروه‌های فلزی، غیرفلزی و انرژی‌زا دارای ظرفیت بالفعل و بالقوه باشد.

نگاهی به آمار ذخایر استراتژیک ایران

رئیس هیئت عامل ایمیدرو به جزئیات ذخایر استراتژیک کشور پرداخت. وی اعلام کرد مجموع ذخایر قطعی معادن کشور حدود 70 میلیارد تن برآورد می‌شود که سالانه نزدیک به 600 میلیون تن از آن استخراج می‌گردد. ایران با ذخیره بیش از 3 میلیارد تن سنگ‌آهن (رتبه 9 جهان)، حدود 7 میلیارد تن کانسنگ مس (رتبه 6 جهان) و مجموع 28 میلیون تن روی و سرب (رتبه 6 جهان) جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین، ذخایر کرومیت با بیش از 11 میلیون تن و ذخایر کانسنگ طلا با حدود 300 میلیون تن، پتانسیل بالای ایران برای اکتشافات جدید را نشان می‌دهد.

رشد چشمگیر تولید در زنجیره معدن و صنایع معدنی

معاون وزیر صمت به روند رو به رشد صنایع معدنی ایران در 15 سال گذشته اشاره کرد. تولید فولاد خام کشور به بیش از 30 میلیون تن و محصولات فولادی به 21.7 میلیون تن رسیده است. همچنین تولید کاتد مس نزدیک به 300 هزار تن، شمش آلومینیوم بیش از 600 هزار تن و سیمان بالغ بر 71 میلیون تن است. وی تاکید کرد که ظرفیت تولید کنسانتره آهن 3.5 برابر و آهن اسفنجی 3 برابر شده و دانش فنی ایرانی پرد (PERED) می‌تواند در توسعه سرمایه‌گذاری‌های کاهش کربن مؤثر باشد.

ارائه مدل‌های نوین سرمایه‌گذاری برای شرکای چینی

سمیعی‌نژاد با اشاره به هدف‌گذاری رشد 13 درصدی بخش معدن در برنامه هفتم توسعه، که نیازمند 40 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است، بسته‌های سرمایه‌گذاری ایمیدرو را معرفی کرد. وی پیشنهاد ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ایران و چین با سرمایه اولیه حداقل 2 میلیارد دلار را مطرح نمود. در این مدل، سهم ایران شامل محدوده‌های معدنی و سهم چین شامل تأمین منابع مالی خواهد بود. علاوه بر این، مدل‌های نوین مالی مانند تهاتر کالا با تجهیزات و Tokenization پروژه‌ها نیز برای همکاری ارائه شده است.

محورهای کلیدی برای همکاری استراتژیک

رئیس هیئت عامل ایمیدرو اولویت‌های همکاری را در چند حوزه کلیدی تشریح کرد:

1. تأمین و ساخت تجهیزات: دعوت از شرکت‌های چینی برای تولید مشترک ماشین‌آلات معدنی با حمایت ویژه دولت ایران.
2. فروش و مبادله محصولات: استفاده از بنادر جنوبی ایران برای ایجاد مسیر صادراتی پایدار به چین.
3. عناصر نادر خاکی: پیشنهاد برنامه مشترک تحقیق، اکتشاف و فرآوری این عناصر استراتژیک.
4. انتقال فناوری: سرمایه‌گذاری مشترک در کارخانه‌های فرآوری، هوشمندسازی معادن و پروژه‌های R&D.

سمیعی‌نژاد در پایان تأکید کرد که سرمایه‌گذاران خارجی در ایران از حمایت کامل حقوقی و معافیت‌های مالیاتی بر اساس قانون (FIPPA) برخوردار خواهند بود و این همایش می‌تواند نقطه آغاز فصلی نو در همکاری‌های دو کشور باشد.

***

ارائه جامع و هدفمند پتانسیل‌ها و مدل‌های سرمایه‌گذاری ایران در کنفرانس معدنکاری چین، یک حرکت استراتژیک و فعالانه برای جذب سرمایه خارجی در راستای اهداف برنامه هفتم توسعه است. پیشنهاد ایجاد صندوق مشترک 2 میلیارد دلاری و تمرکز بر حوزه‌هایی مانند عناصر نادر خاکی و انتقال فناوری، نشان‌دهنده تغییر رویکرد ایران از یک فروشنده مواد خام به یک شریک استراتژیک در زنجیره ارزش جهانی است. این دیپلماسی اقتصادی، در صورت تحقق، نه تنها به تأمین مالی پروژه‌ها و نوسازی ماشین‌آلات منجر می‌شود، بلکه با تقویت روابط در چارچوب ابتکار «کمربند و راه»، جایگاه ایران را به عنوان یک بازیگر کلیدی در تأمین مواد اولیه صنعتی برای اقتصاد چین تثبیت کرده و به رشد اقتصادی پایدار و اشتغال‌زایی در داخل کمک شایانی می‌کند.