کاتد مس

مجتمع مس سونگون ورزقان با ثبت رکورد تولید تاریخی بیش از 335 هزار تن کنسانتره مس در سال گذشته، جایگاه خود را به عنوان پیشران صنعت مس در شمال غرب کشور تثبیت کرد. محمدجعفر عظمایی، مدیر مجتمع، در بازدید مقامات قضایی از این مجموعه، از اجرای طرح‌های توسعه‌ای بزرگ خبر داد. پروژه‌هایی مانند کارخانه کاتد مس و فازهای 3 و 4 تغلیظ، علاوه بر افزایش ظرفیت تولید، اشتغال پایدار و رونق اقتصادی منطقه را هدف قرار داده‌اند. این مجتمع همچنین بر تعهد خود به مسئولیت‌های اجتماعی و پروژه‌های زیست‌محیطی تأکید دارد.

شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) در گزارش عملکرد ۵ ماهه منتهی به مرداد ۱۴۰۴، از رشد قابل توجه ۳۸ درصدی درآمد عملیاتی خود خبر داد. مجموع فروش این شرکت به ۷۹٬۳۱۷ میلیارد تومان رسید که نسبت به ۵۷٬۵۹۵ میلیارد تومان دوره مشابه سال قبل، جهشی چشمگیر را نشان می‌دهد. در مرداد ماه نیز «فملی» با ثبت فروش ۱۸٬۸۳۶ میلیارد تومانی، عملکردی قدرتمند به ثبت رساند. محصول استراتژیک کاتد مس، با سهمی بالغ بر ۵۶ درصد از کل فروش، همچنان محور اصلی درآمدزایی این غول صنعتی کشور است.

شرکت ملی صنایع مس ایران با طراحی 23 بسته توسعه‌ای جامع، برنامه‌ای راهبردی برای جهش تولید را کلید زد. این بسته‌ها که بیش از 70 پروژه را در بر می‌گیرند، با محوریت بهره‌وری و هوشمندسازی طراحی شده‌اند. هدف اصلی این طرح‌ها، افزایش تولید کاتد مس از 320 هزار تن فعلی به بیش از 520 هزار تن در سال است. این اقدام استراتژیک، تولید مس محتوی شرکت را فراتر از اهداف برنامه هفتم توسعه قرار خواهد داد.

شرکت ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی»، گزارش عملکرد استخراج خود در سال 1403 را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، مجموع استخراج این شرکت به 304 میلیون تن رسیده است. این حجم از عملیات استخراج، نشان‌دهنده یک رشد قابل توجه 9 درصدی در مقایسه با عملکرد سال مالی 1402 است. این آمار بیانگر افزایش ظرفیت عملیاتی و توسعه فعالیت‌های معدنی شرکت است.

پروژه مس جانجا در استان سیستان و بلوچستان با ذخیره قطعی بیش از 300 میلیون تن و پتانسیل افزایش آن تا مرز 1 میلیارد تن، به عنوان یک قطب معدنی در کلاس جهانی در حال ظهور است. این طرح با هدف استخراج سالانه 16 میلیون تن سنگ و تولید حدود 130 هزار تن کنسانتره مس، پاسخی به افزایش تقاضای جهانی برای این فلز استراتژیک محسوب می‌شود. این پروژه عظیم که با سرمایه‌گذاری کنسرسیومی از شرکت‌های بزرگ معدنی کشور پیش می‌رود، تاکنون برای بیش از 800 نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است. توسعه مس جانجا علاوه بر تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی، نقشی محوری و تعیین‌کننده در توسعه اقتصادی و زیرساختی شرق کشور ایفا می‌کند.

در پی افول درآمدهای نفتی و فشار تحریم‌ها، ایران به دنبال جایگزین‌های راهبردی برای ارزآوری استراتژیک است؛ فلز مس، که به «طلای سرخ» شهرت دارد، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها مطرح شده است. ایران با داشتن حدود ۴ درصد از ذخایر جهانی مس و رتبه هشتم در جهان، ظرفیت‌های گسترده‌ای برای توسعه تولید، صادرات و جذب سرمایه‌گذاری دارد. پروژه‌هایی همچون «طرح کیمیا» و معادن بزرگی چون سرچشمه و سونگون، بستر توسعه تولید تا سطح یک میلیون تن کاتد در سال را فراهم کرده‌اند. با وجود چالش‌هایی چون تحریم‌ها، فناوری‌های محدود و رقابت سنگین از سوی کشورهایی نظیر شیلی و چین، ایران می‌کوشد با توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای فناوری و تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی، به بازیگری مهم در بازار جهانی مس بدل شود. مس می‌تواند نقطه اتکای اقتصاد غیرنفتی ایران در عصر گذار به انرژی‌های پاک باشد.

شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) در ۲ ماهه نخست سال ۱۴۰۴، علی‌رغم چالش‌های ناشی از ناترازی انرژی، به فروش بیش از ۳۱ هزار میلیارد تومانی دست یافت. این میزان فروش، نشان‌دهنده رشد چشمگیر ۴۶ درصدی نسبت به رقم ۲۱ هزار میلیارد تومانی دوره مشابه سال گذشته است. کاتد با فروش ۳۲۹۶۰ تن، نقشی محوری داشته و حدود ۷۶ درصد از کل این درآمد را به خود اختصاص داده است. همچنین، صادرات شرکت در این بازه زمانی به ۶۳۴۸ میلیارد تومان رسید که بیانگر حضور موثر فملی در بازارهای بین‌المللی است.

برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، رشد سالانه سیزده درصدی را برای بخش معدن هدف‌گذاری کرده است. تحقق این مهم مستلزم جذب سرمایه‌ای معادل سی تا چهل میلیارد دلار طی پنج سال است که وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود پنج میلیارد دلار آن را از طریق فاینانس تأمین خواهد کرد. شرکت‌های بزرگ معدنی و صنایع معدنی به همراه ایمیدرو نیز نقشی کلیدی در تأمین بیست تا بیست و پنج درصد از این سرمایه ایفا می‌کنند. علاوه بر این، چهل درصد از رشد هدف‌گذاری شده در بخش معدن از مسیر ارتقای بهره‌وری، تکمیل زنجیره‌های ارزش، هوشمندسازی و به‌کارگیری نیروهای کیفی‌تر، به‌ویژه در حوزه استراتژیک مس، محقق خواهد شد.