شرکت فولاد مبارکه با وجود محدودیت‌های شدید انرژی و رکود بازار، با اتکا به دو استراتژی کلیدی یعنی «استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها» و «خودتأمینی انرژی»، موفق شد در نیمه نخست سال 1404 به رشد تولید 2.2 درصدی دست یابد. این شرکت با تولید 5.26 میلیون تن فولاد خام، سهم خود از تولید فولاد کشور را به 34.8 درصد افزایش داد. همچنین با کاهش 83 درصدی مصرف آب نسبت به سه دهه گذشته و رشد 119 درصدی تولید برق اختصاصی، دستاوردهای قابل توجهی در حوزه‌های بهره‌وری و زیست‌محیطی ثبت کرده است.
استراتژی دوگانه فولاد مبارکه برای عبور از چالش‌ها
غلامرضا سلیمی، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، دو استراتژی کلان این شرکت در سال جاری را تشریح کرد. استراتژی نخست، «استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود» و تمرکز بر تولید محصولات ویژه بود. بر این اساس، شرکت در دوره‌هایی که با محدودیت انرژی مواجه نبود، تولید را به حداکثر رساند. در زمان‌های اعمال محدودیت نیز، برنامه‌های تعمیرات و اورهال خطوط تولید را به صورت هوشمندانه اجرا کرد. استراتژی دوم، «خودتأمینی انرژی» از طریق بهره‌برداری از نیروگاه‌های اختصاصی و توسعه منابع تأمین برق و گاز بوده است که از بروز مشکلات جدی در سطح ملی جلوگیری کرد.
رشد 2.2 درصدی تولید در دل محدودیت‌ها
با وجود آغاز زودهنگام محدودیت‌های انرژی از فروردین ماه 1404 و رکود در بازار، فولاد مبارکه توانست به دستاوردهای قابل توجهی دست یابد. این شرکت در نیمه نخست سال جاری، با ثبت رشد 2.2 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل، تولید فولاد خام خود را به 5.26 میلیون تن رساند. این موفقیت موجب شد سهم فولاد مبارکه از کل تولید فولاد ایران (که همچنان در جایگاه دهم جهان قرار دارد) از 33.2 درصد در سال 2023 به 34.8 درصد افزایش یابد.
ثبت بیش از 10 رکورد تولید در خطوط اصلی
عملکرد موفق فولاد مبارکه به ثبت بیش از 10 رکورد تولید در خطوط اصلی منجر شده است. این رکوردها در واحدهای کلیدی مانند احیای مستقیم، ریخته‌گری مداوم، اسیدشویی و واحد سبا به دست آمده‌اند. علاوه بر این، بازده کیفی کل شرکت در شش‌ماهه نخست امسال به 94.4 درصد رسید و در شهریور ماه رکورد تاریخی 96 درصد را ثبت کرد. همچنین، میزان ناخالصی محصولات به نیم درصد کاهش یافته که یک دستاورد کم‌نظیر در صنعت فولاد محسوب می‌شود.
کاهش 83 درصدی مصرف آب؛ یک معیار جهانی
عملکرد فولاد مبارکه در مدیریت منابع آب در سطح جهانی به یک بنچمارک تبدیل شده است. در حالی که میانگین مصرف آب در صنایع فولادی دنیا بین 5 تا 8 مترمکعب به ازای هر تن فولاد است، این رقم در فولاد مبارکه به 2.2 تا 2.6 مترمکعب کاهش یافته است. این شرکت که در سال 1370 برای تولید 2.4 میلیون تن فولاد، 40 میلیون مترمکعب آب برداشت می‌کرد، اکنون با برداشت تنها 14 میلیون مترمکعب، ظرفیت تولید 7.2 میلیون تن را دارد که نشان‌دهنده کاهش 83 درصدی مصرف آب در سه دهه اخیر است.
خودکفایی انرژی؛ رشد 119 درصدی تولید برق اختصاصی
در مواجهه با ناترازی انرژی، فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری بر تولید برق اختصاصی، توانست وابستگی خود به شبکه سراسری را 57 درصد کاهش دهد. تولید برق اختصاصی این شرکت نسبت به سال گذشته 119 درصد رشد داشته است که بخش عمده آن از طریق نیروگاه‌های شهید کاظمی، سمنان و نیروگاه خورشیدی تأمین می‌شود. این اقدامات در حالی صورت گرفت که مصرف برق شرکت 4 درصد کاهش یافته است. با این حال، 48 درصد از کاهش تولید تختال در نیمه نخست امسال به دلیل ناترازی انرژی بوده که زیانی معادل 323 میلیون دلار به همراه داشته است.
توسعه محصولات ویژه و کاهش وابستگی ارزی
در سال جاری، برنامه تولید 10 گرید فولادی جدید در دستور کار فولاد مبارکه قرار دارد. این شرکت با تمرکز بر تولید فولادهای کیفی مانند فولادهای سیلیکونی، به دنبال کاهش واردات و جلوگیری از خروج ارز از کشور است. در حال حاضر، 28 درصد از محصولات فولاد مبارکه در دسته محصولات ویژه قرار دارند و همین میزان از درآمد کل شرکت را نیز به خود اختصاص داده‌اند. پروژه‌های توسعه‌ای مهمی مانند نورد گرم 2 و نورد سرد 2 نیز در آستانه برگزاری مناقصه قرار گرفته‌اند.
***
دستاورد فولاد مبارکه در نیمه نخست سال 1404، نمونه‌ای موفق از تاب‌آوری صنعتی در برابر بحران‌های زیرساختی است. رشد 2.2 درصدی تولید همزمان با افزایش سهم بازار، در شرایطی که ناترازی انرژی زیان 323 میلیون دلاری به شرکت تحمیل کرده، اهمیت استراتژی «خودتأمینی انرژی» را به وضوح نشان می‌دهد. این شرکت با مدیریت هوشمندانه تولید و تعمیرات، نه تنها از کاهش شدید تولید جلوگیری کرد، بلکه با توسعه محصولات ویژه و ثبت رکوردهای کیفی، جایگاه رقابتی خود را تقویت نمود. کاهش چشمگیر 83 درصدی مصرف آب و رشد 119 درصدی تولید برق اختصاصی، نشان می‌دهد که فولاد مبارکه در حال تبدیل شدن به یک الگوی پایدار در صنعت سنگین است که رشد تولید را با مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی و استقلال انرژی پیوند می‌زند.
