چالش‌زدایی از تأمین مالی دلاری؛ فرابورس موانع کرادفاندینگ ارزی را بررسی کرد

فرابورس ایران در هفته بازار سرمایه، میزبان نشستی تخصصی برای آسیب‌شناسی و توسعه “تأمین مالی جمعی ارزی” بود. در این رویداد که با حضور مدیران فرابورس و نمایندگان سکوهای پیشرو برگزار شد، چالش‌های اصلی نظیر محدودیت شرکت‌های متقاضی به دانش‌بنیان‌ها و دشواری‌های صدور ضمانت‌نامه ارزی بررسی شد. هدف نهایی، تسهیل ورود ارز با منشأ خارجی به چرخه تولید کشور است.

برگزاری میزگرد تخصصی برای توسعه ابزارهای نوین مالی

مدیریت ارتباطات فرابورس ایران از برگزاری یک رویداد راهبردی در هفته بازار سرمایه خبر داد. این نشست تحت عنوان میزگرد «تأمین مالی ارزی کسب‌وکارها از بستر کرادفاندینگ؛ از تجربه تا توسعه» در روز چهارشنبه 5 آذر برگزار شد. هدف از این گردهمایی، ایجاد فضایی برای تعامل مستقیم میان سیاست‌گذاران بازار سرمایه و فعالان اجرایی سکوهای تأمین مالی جمعی بود. در این جلسه، نمایندگان سکوهای فعال و کارشناسان این حوزه، به نقد و بررسی فرآیندهای جاری پرداختند تا مسیر جذب سرمایه‌های خرد ارزی هموارتر شود.

تجربه نخستین تأمین مالی موفق و ضرورت اصلاح ضوابط

میثم زارع‌زاده، مدیر ابزارها و نهادهای مالی فرابورس ایران، در این نشست گزارشی از وضعیت فعلی ارائه داد. وی با اشاره به تصویب ضوابط اولیه تأمین مالی جمعی ارزی، اعلام کرد که نخستین طرح آزمایشی در سال جاری با موفقیت انجام شده است. ارزش این تأمین مالی نخستین، رقمی معادل 200000 دلار بوده که برای یک شرکت متقاضی محقق شده است. زارع‌زاده تأکید کرد که بازخوردهای دریافتی از این تجربه عملی، لزوم بازنگری در برخی مقررات را با رویکردی توسعه‌ای برای تسهیل فرآیندها نشان داده است.

نقد انحصار دانش‌بنیان‌ها توسط پیشگامان کرادفاندینگ

نماینده سکوی “نوین کراد” که مجری اولین پروژه تأمین مالی ارزی کشور بوده است، دیدگاه‌های انتقادی خود را مطرح کرد. وی یکی از فلسفه‌های وجودی این سکو را تمرکز بر جذب سرمایه ارزی دانست که در تابستان امسال محقق شد. با این حال، او به محدودیت دایره متقاضیان انتقاد کرد و گفت: الزام فعلی مبنی بر اینکه تنها شرکت‌های دارای مجوز “دانش‌بنیان” قادر به استفاده از این ابزار هستند، چالش‌برانگیز است. بسیاری از شرکت‌های تولیدی غیر دانش‌بنیان نیز ظرفیت‌های صادراتی و ارزی بالایی دارند که نباید از این فرصت محروم شوند.

چالش‌های عملیاتی: از ضمانت‌نامه تا مجوز معامله خارجی

در ادامه این نشست تخصصی، دو مانع بزرگ عملیاتی مورد بحث قرار گرفت:

1. دشواری‌های مربوط به اخذ ضمانت‌نامه معتبر ارزی برای پروژه‌ها.
2. پیچیدگی‌های اداری در دریافت مجوز معامله برای سرمایه‌گذاران خارجی.

فعالان بازار پیشنهاد دادند که مکانیزم‌هایی مانند “تعهد پرداخت بانکی ریالی” که نوسانات نرخ ارز را پوشش دهد، ایجاد شود. همچنین درخواست شد تا فرآیند صدور کدهای معاملاتی برای اتباع و سرمایه‌گذاران خارجی تسریع و تسهیل گردد تا انگیزه ورود سرمایه افزایش یابد.

موضع بانک مرکزی در قبال منشأ ارز و جمع‌بندی نهایی

یکی از پیشنهادات جسورانه مطرح شده در جلسه، امکان دریافت فیزیکی و نقدی ارز از مردم و سرمایه‌گذاران داخلی بود. میثم زارع‌زاده در پاسخ به این ایده، موضع صریح نهاد ناظر پولی را تشریح کرد. او توضیح داد که بانک مرکزی با این پیشنهاد مخالفت کرده و تأکید دارد که منشأ ارز ورودی حتماً باید خارجی باشد. مدیر ابزارها و نهادهای مالی فرابورس در پایان خاطرنشان کرد که تمام محدودیت‌ها و پیشنهادات اصلاحی در حال مذاکره با سازمان بورس و بانک مرکزی است تا راهکارهای میانه و اجرایی تدوین شود.

***

توسعه کرادفاندینگ ارزی، پاسخی هوشمندانه به نیاز بنگاه‌های اقتصادی در شرایط تحریم و محدودیت‌های بانکی است. اصرار بر منشأ خارجی ارز اگرچه با هدف رعایت استانداردهای ضدپولشویی و کنترل بازار ارز انجام می‌شود، اما نیازمند انعطاف در روش‌های جذب سرمایه است. اگر فرابورس موفق شود دایره شمول را به شرکت‌های تولیدی غیر دانش‌بنیان گسترش دهد و چالش تضامین را با ابزارهای ترکیبی حل کند، می‌توان شاهد جهش در تأمین مالی ارزی پروژه‌های صادرات‌محور بود.