بورس کالای ایران با تحویل نخستین خودروی KMC T9 از طریق سازوکار «گواهی سپرده کالایی»، رسماً آغاز عصر جدیدی از معاملات خودرو را کلید زد. این روش نوین که مبتنی بر تولیدات واقعی و موجود در انبار است، به خریداران امکان می‌دهد تا خودرو را به صورت تدریجی، شفاف و بدون تأخیرهای معمول خریداری کنند. این ابزار مالی با حذف واسطه‌ها و ایجاد بستر سرمایه‌گذاری خرد، ضمن تأمین مالی مستقیم تولیدکننده، نوسانات کاذب بازار را مهار کرده و مسیر خانه‌دار شدن مردم را هموار می‌کند.
رونمایی از الگوی جدید مالکیت خودرو در ایران
آیین تحویل اولین دستگاه خودروی KMC T9 کرمان‌موتور که از طریق گواهی سپرده کالایی خریداری شده بود، امروز برگزار شد تا رسماً یک کانال جدید و مدرن برای خرید خودرو در کشور افتتاح شود. این رویداد فراتر از تحویل یک محصول، نشان‌دهنده تغییر پارادایم در بازار سنتی و پرچالش خودرو است. در این مدل، خریدار بدون درگیری با فرآیندهای قرعه‌کشی، ثبت‌نام‌های طولانی یا نوسانات لحظه‌ای بازار آزاد، توانست خودروی خود را از بستر شفاف و قانونی بورس کالا دریافت کند. این اتفاق ثابت کرد که ابزارهای نوین مالی می‌توانند جایگزین کارآمدی برای روش‌های سنتی و پرحاشیه توزیع خودرو باشند.
خرید متری خودرو؛ روایتی از سرمایه‌گذاری تدریجی
یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های گواهی سپرده خودرو، امکان «خرید تدریجی» است که قدرت خرید مردم را به شکلی هوشمندانه مدیریت می‌کند. در این سازوکار، متقاضیانی که نقدینگی کافی برای خرید یک‌جای خودرو را ندارند، می‌توانند به مرور زمان و متناسب با پس‌انداز خود، تعدادی از گواهی‌های سپرده (که معادل بخشی از خودرو است) را به صورت آنلاین خریداری کنند. این ویژگی باعث می‌شود خودرو از یک کالای دور از دسترس برای بسیاری از اقشار، به یک دارایی قابل سرمایه‌گذاری و دستیابی تبدیل شود. هر زمان که مجموع گواهی‌های خریداری‌شده به معادل یک خودرو کامل رسید، مالک می‌تواند درخواست تحویل فیزیکی را ثبت کند.
شفافیت حداکثری با پشتوانه تولید واقعی
برخلاف پیش‌فروش‌های رایج که گاهی بر اساس تولیدات آینده و نامشخص انجام می‌شود، گواهی سپرده خودرو در بورس کالا صرفاً بر اساس «تولیدات واقعی و موجود» در انبارهای پذیرش‌شده منتشر می‌شود. پذیرش انبار شرکت کرمان‌موتور نزد بورس کالا، تضمینی بر وجود فیزیکی کالا پیش از فروش اوراق است. این مکانیسم، ریسک عدم تحویل یا تأخیر در تحویل را که یکی از بزرگترین گلایه‌های مشتریان در سال‌های اخیر بوده، عملاً به صفر می‌رساند. خریدار امروز، خودروی خود را دقیقاً در زمان مقرر و بدون هیچ‌گونه بدقولی تحویل گرفت که این امر اعتماد از دست رفته را به بازار بازمی‌گرداند.
تأمین مالی تولید؛ بازی برد-برد برای خودروساز و مردم
راه‌اندازی این ابزار در راستای مأموریت کلیدی بازار سرمایه برای جذب و هدایت نقدینگی به سمت تولید صورت گرفته است. برای خودروسازان، انتشار گواهی سپرده به معنای تأمین مالی سریع، شفاف و کم‌هزینه است که گردش نقدینگی را در خطوط تولید بهبود می‌بخشد. برای مردم نیز، این روش به معنای سرمایه‌گذاری در بازاری قانونی، نقدشونده و به دور از دلالی است. حذف واسطه‌های غیرضروری و کشف قیمت در بستری رقابتی، باعث می‌شود هم تولیدکننده محصول را به قیمت واقعی بفروشد و هم مصرف‌کننده نهایی از حباب‌های قیمتی بازار آزاد در امان بماند.
***
موفقیت در اجرای طرح گواهی سپرده خودرو، می‌تواند نقطه عطفی در اقتصاد صنعت خودروی ایران باشد. این ابزار با تبدیل کردن خودرو به اوراق بهادار (Securitization)، نقدشوندگی این دارایی را به شدت افزایش می‌دهد و به تعادل‌بخشی در عرضه و تقاضا کمک می‌کند. از منظر اقتصاد کلان، هدایت نقدینگی خرد مردم به سمت اوراق مبتنی بر کالا، فشار تورمی را کاهش داده و از سفته‌بازی در بازار فیزیکی جلوگیری می‌کند. اگر این مدل برای سایر خودروسازان و محصولات پرتیراژ نیز توسعه یابد، شاهد کاهش فاصله قیمت کارخانه و بازار و حذف رانت‌های توزیع خواهیم بود که سال‌هاست گریبان‌گیر این صنعت شده است.