مدیرعامل فرابورس ایران در نشست خبری هفته بازار سرمایه، از برنامه‌های راهبردی این بازار برای سال آینده رونمایی کرد. محمدعلی شیرازی با اعلام رشد ۱۲۰ درصدی عرضه‌های اولیه و ثبت رکوردهای جدید در تأمین مالی جمعی، «راه‌اندازی بازار دارایی‌های دیجیتال» و «توسعه کرادفاندینگ مبتنی بر سهام» را مهم‌ترین اهداف آتی برشمرد. همچنین استفاده از هوش مصنوعی در فرآیندهای نظارتی، در دستور کار این رکن بازار سرمایه قرار گرفته است.
ورود پیشگامانه به بازار دارایی‌های دیجیتال و توکنیزاسیون
محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران، در نشست خبری روز چهارم آذرماه ۱۴۰۴، از یک تحول بنیادین در ساختار بازار سرمایه خبر داد. وی راه‌اندازی «بازار دارایی‌های دیجیتال» را به عنوان مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین برنامه آتی فرابورس معرفی کرد. شیرازی با اشاره به اینکه بسیاری از بورس‌های جهانی هنوز به طور گسترده وارد این عرصه نشده‌اند، از عزم جدی فرابورس برای پیشگامی در این حوزه سخن گفت. طبق برنامه‌ریزی انجام شده، قرار است در سال آینده دارایی‌های دیجیتال از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری «بهادارسازی» شوند. علاوه بر این، ایجاد یک سازوکار معاملاتی نوین مبتنی بر «توکن‌ها» نیز در دستور کار قرار دارد که می‌تواند چهره سنتی معاملات را دگرگون کند.
رکوردشکنی تاریخی در تأمین مالی جمعی و توسعه بازار
مدیرعامل فرابورس با ارائه آماری از عملکرد هشت‌ماهه سال جاری، از ثبت رکوردهای جدید خبر داد. در این مدت، ۴۵۰ شرکت موفق شده‌اند از طریق سکوهای تأمین مالی جمعی (کرادفاندینگ) سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند. نکته قابل توجه این است که در آبان‌ماه ۱۴۰۴، رکورد تاریخی تأمین مالی جمعی در فرابورس شکسته شد. شیرازی همچنین از برنامه جدیدی تحت عنوان «تأمین مالی جمعی مبتنی بر سهام» رونمایی کرد که قرار است در آینده نزدیک اجرایی شود. این ابزار جدید، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه را برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خرد به شکل قابل‌توجهی گسترش خواهد داد.
رشد ۱۲۰ درصدی عرضه‌های اولیه و جهش معاملات
بخش دیگری از گزارش عملکرد فرابورس به وضعیت بازار سهام اختصاص داشت. در هشت‌ماه سپری شده از سال ۱۴۰۴، تعداد ۱۷ شرکت جدید در فرابورس درج نماد شده و ۱۱ شرکت نیز عرضه اولیه خود را با موفقیت انجام داده‌اند. این آمار نشان‌دهنده رشد چشمگیر ۱۲۰ درصدی در تعداد عرضه‌های اولیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. همچنین ارزش کل معاملات در این بازار با رشدی ۸۲ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل همراه بوده که نشان از تعمیق بازار و افزایش نقدشوندگی دارد. در حوزه صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز با صدور مجوز برای ۱۴ صندوق جدید، تعداد کل صندوق‌های فعال تحت نظارت فرابورس به ۱۶۳ عدد رسیده است.
تحول دیجیتال با بهره‌گیری از هوش مصنوعی در نظارت
شیرازی در پایان سخنان خود بر لزوم همگامی با فناوری‌های روز دنیا تأکید کرد و از ایجاد «معاونت تحول دیجیتال» در ساختار سازمانی فرابورس خبر داد. هدف اصلی این تغییر ساختاری، استفاده عملیاتی از ابزارهای «هوش مصنوعی» در فرآیندهای کلیدی بازار است. بر این اساس، قرار است هوش مصنوعی در حوزه‌های حساس نظارت بر بازار، کشف و رسیدگی به تخلفات معاملاتی و همچنین تسریع در فرآیندهای پذیرش شرکت‌ها به کار گرفته شود. این اقدام می‌تواند سرعت، دقت و شفافیت را در بازار فرابورس به طرز چشمگیری ارتقا دهد. همچنین در خصوص بازار توافقی اعلام شد که در تابلوی بدهی این بازار، تاکنون حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان تأمین مالی انجام شده است و پیشنهاد شده برای کاهش ریسک و هزینه‌ها، معاملات عمده اوراق دولتی و شرکتی به بستر این بازار منتقل شود.
***
رویکرد جدید فرابورس ایران نشان‌دهنده گذار از یک بازار سنتی به یک پلتفرم مالی مدرن و مبتنی بر فناوری است. ورود به حوزه دارایی‌های دیجیتال و توکنیزاسیون، فرابورس را در زمره بورس‌های پیشرو منطقه قرار می‌دهد و می‌تواند جذب سرمایه‌های نسل جدید را تسهیل کند. همزمان، رشد ۱۲۰ درصدی عرضه‌های اولیه و موفقیت چشمگیر ابزار کرادفاندینگ، نشان می‌دهد که فرابورس توانسته است نقش خود را به عنوان «تأمین‌کننده مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط» به خوبی ایفا کند. تلفیق این ابزارهای نوین با نظارت هوشمند، چشم‌انداز روشنی از کارایی و شفافیت را برای سال‌های آتی ترسیم می‌کند.