سیدمهدی نقوی، مدیرعامل شرکت ایریسا، در حاشیه نمایشگاه متافو 404 از آغاز فصل جدیدی در تحول دیجیتال صنعت فولاد خبر داد. وی با تشریح نقشه راه این شرکت برای تبدیل شدن به «اپراتور هوشمند صنعت ایران»، بر ایجاد پلتفرم‌های یکپارچه داده و توسعه زیرساخت‌های ابری تأکید کرد. تمرکز بر مدیریت بهینه انرژی از طریق سیستم‌های EMS، پیاده‌سازی اسکادای نیروگاه‌های خورشیدی و استقرار سیستم ERP متمرکز تا سال 1405، از جمله محورهای کلیدی این استراتژی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در گروه فولاد مبارکه است.
گذار از کارخانه هوشمند به هولدینگ هوشمند
در شرایطی که موج چهارم انقلاب صنعتی، ستون فقرات صنایع مادر در جهان را دگرگون کرده است، شرکت ایریسا به عنوان بازوی فناوری اطلاعات گروه فولاد مبارکه، مأموریت جدیدی را برای خود تعریف کرده است. سیدمهدی نقوی، مدیرعامل ایریسا، در گفت‌وگوی اختصاصی با ایراسین در جریان برگزاری نمایشگاه متافو 404، ضمن تأکید بر نقش حیاتی هوش مصنوعی، اظهار داشت که رویکرد این شرکت فراتر از ایجاد یک کارخانه هوشمند (Smart Factory) رفته و اکنون هدف اصلی، استقرار مفهوم «اسمارت هولدینگ» است. وی تصریح کرد که اگرچه از بدو تأسیس، ایریسا همگام با فولاد مبارکه وظیفه پشتیبانی از حوزه‌های IT و OT را بر عهده داشته، اما تغییر پارادایم‌های تکنولوژی در سال‌های اخیر، مسئولیت‌های سنگین‌تری را بر دوش این مجموعه نهاده است تا سیاست‌های تحول دیجیتال را با شتاب بیشتری دنبال کند.
معماری پلتفرم باز برای اکوسیستم نوآوری
مدیرعامل ایریسا در تشریح چشم‌انداز این شرکت بیان کرد که هدف نهایی، خلق یک پلتفرم جامع و بومی است که نه تنها نیازهای صنعت فولاد، بلکه کل صنعت کشور را پوشش دهد. برنامه محوری ایریسا بر پایه ایجاد بستری است که در آن تمامی داده‌های ستادی و عملیاتی گروه فولاد مبارکه در یک محیط امن جمع‌آوری و پردازش شوند. این پلتفرم به گونه‌ای طراحی شده که فضایی باز برای حضور شرکت‌های دانش‌بنیان، نخبگان و فعالان حوزه هوشمندسازی فراهم آورد. نقوی تأکید کرد که ایریسا قصد دارد به «اپراتور هوشمند صنعت ایران» تبدیل شود؛ اپراتوری که وظیفه انتقال پرسرعت اطلاعات، تجمیع آن‌ها در دریاچه‌های داده (Data Lake) و فرآوری میلیون‌ها رکورد اطلاعاتی را که هر لحظه تولید می‌شوند، بر عهده دارد.
دژ مستحکم سایبری و توسعه زیرساخت ابری
در بخش دیگری از این گفتگو، نقوی به اهمیت حیاتی امنیت سایبری در عصر داده‌محور اشاره کرد. وی با بیان اینکه داشبوردهای مدیریتی جدید امکان رصد لحظه‌ای و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را فراهم می‌کنند، افزود که پیش‌نیاز اصلی این امر، امنیت تبادل اطلاعات است. با توجه به حجم حملات سایبری به صنایع استراتژیک، ایریسا با توسعه محصول بومی «دیتا دیود» (Data Diode)، امکان انتقال یک‌طرفه و امن اطلاعات از لایه‌های اتوماسیون صنعتی به شبکه‌های اطلاعاتی را فراهم کرده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری کلان گروه فولاد مبارکه در تأسیس «مرکز داده فلاطوری»، زیرساخت لازم برای ارائه سرویس‌های ابری (Cloud) مطابق با استانداردهای جهانی را ایجاد کرده است که امنیت و پایداری سرویس‌ها را تضمین می‌کند.
انقلاب در مدیریت انرژی و اسکادای خورشیدی
مدیرعامل ایریسا با اشاره به چالش ناترازی انرژی، از دستاوردهای این شرکت در حوزه مدیریت مصرف خبر داد. سیستم مدیریت انرژی (EMS) توسعه یافته توسط ایریسا، اکنون به عنوان یکی از برترین محصولات کشور، قابلیت پایش و مدیریت حامل‌های انرژی شامل آب، برق و گاز را داراست و در آینده با تلفیق هوش مصنوعی، به ابزاری خبره برای بهینه‌سازی مصرف تبدیل خواهد شد. همچنین، ایریسا موفق شده است سیستم اسکادا (SCADA) و جمع‌آوری داده‌های کنترلی نیروگاه‌های خورشیدی را بومی‌سازی کند. هم‌اکنون سیستم کنترلی یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 120 مگاوات توسط این شرکت راه‌اندازی شده و مذاکرات برای توسعه این سیستم در سایر صنایع نیز در جریان است.
افق 1405: یکپارچگی منابع سازمانی (ERP)
در پایان، نقوی به برنامه بلندمدت شرکت برای سال 1405 اشاره کرد که محور آن استقرار سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) به صورت متمرکز است. این پروژه کلان با هدف ارائه راهکار جامع (Solution) و سرویس‌دهی متمرکز به تمامی کاربران گروه طراحی شده است. با اجرای این طرح، علاوه بر کاهش چشمگیر هزینه‌های سخت‌افزاری و نگهداری، تمامی داده‌های گروه در یک نقطه تجمیع شده و امکان ایجاد سایت پشتیبان (Disaster Recovery) فراهم می‌شود. این تمرکز داده‌ها، قدرت تحلیلی و مدیریتی گروه فولاد مبارکه را به طرز چشمگیری افزایش خواهد داد و مسیر هوشمندسازی را تکمیل می‌کند.
***
رویکرد شرکت ایریسا در گذار به سمت پلتفرم‌های ابری و استفاده از هوش مصنوعی، یک حرکت استراتژیک برای حفظ رقابت‌پذیری صنعت فولاد ایران در بازارهای جهانی است. تجمیع داده‌ها و استفاده از سیستم‌های ERP متمرکز، مستقیماً بر کاهش هزینه‌های سربار (OpEx) تأثیر می‌گذارد. همچنین، مدیریت هوشمند انرژی در شرایطی که صنایع با محدودیت‌های تأمین برق و گاز مواجه هستند، می‌تواند از توقف خطوط تولید جلوگیری کرده و حاشیه سود بنگاه را حفظ کند. تبدیل شدن به “اپراتور داده صنعتی” نیز مدل درآمدی جدیدی را برای ایریسا خلق می‌کند که مبتنی بر اقتصاد دیجیتال است.