کیارش مهرانی، معاون مالی و اقتصادی شرکت توسعه معادن و فلزات، از پیاده‌سازی یک مکانیزم نوین مالی در بورس کالا خبر داد. این طرح با ترکیب «اوراق سلف استاندارد» و «گواهی سپرده کالایی»، امکان تسویه بدهی‌ها و تأمین سرمایه در گردش را بدون نیاز به نقدینگی فراهم می‌کند. این راهکار علاوه بر افزایش شفافیت مالی، سرعت گردش پول در صنایع معدنی و پتروشیمی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
معماری نوین تأمین مالی با ترکیب ابزارهای بورس کالا
کیارش مهرانی، معاون مالی و اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، رویکردی تازه برای مدیریت جریان نقدینگی بنگاه‌ها معرفی کرد. او با تشریح مزایای ابزارهای نوین مالی، بر اهمیت استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های بورس کالا تأکید ورزید. به گفته وی، انتشار اوراق سلف استاندارد کوتاه‌مدت و تلفیق آن با تحویل گواهی سپرده کالایی، راهکاری استراتژیک است. این روش به بنگاه‌های تولیدی کمک می‌کند تا چالش‌های مزمن نقدینگی را مدیریت کرده و شفافیت را به زنجیره تولید بازگردانند.
عبور از بن‌بست نقدینگی با پشتوانه دارایی‌های کالایی
بسیاری از تولیدکنندگان در سررسید تعهدات مالی خود با بحران کمبود نقدینگی مواجه می‌شوند. مهرانی با اشاره به این معضل رایج، راهکاری عملیاتی ارائه داد. او توضیح داد که شرکت‌ها در غیاب توان بازپرداخت نقدی فوری، می‌توانند از اعتبار کالاهای خود بهره ببرند. استفاده از ابزار اوراق سلف استاندارد کوتاه‌مدت که منجر به تحویل گواهی سپرده کالایی می‌شود، این امکان را فراهم می‌سازد. بدین ترتیب، دارایی‌های راکد در انبارها به ابزاری پویا برای تسویه تعهدات تبدیل می‌شوند.
مکانیزم تهاتر مدرن و شفاف‌سازی حساب‌های بین‌شرکتی
این مدل مالی جدید، فراتر از یک ابزار تأمین مالی ساده عمل می‌کند و نوعی تهاتر پیشرفته است. معاون مالی «ومعادن» تصریح کرد که این سازوکار به شرکت‌ها اجازه می‌دهد بدهی‌ها و مطالبات خود را با سرعت بالا تسویه کنند. ویژگی بارز این روش، شفافیت کامل و قابلیت رهگیری تراکنش‌ها در بستر بورس کالا است. این ابزار به‌ویژه برای حل‌وفصل گره‌های مالی پیچیده و رسوب‌کرده در حساب‌های فی‌مابین شرکت‌های هم‌گروه کارایی دارد.
افزایش سرعت گردش پول و کاهش فشار بر منابع بانکی
در شرایط رکود تورمی یا کمبود نقدینگی در سطح کلان اقتصاد، تبدیل کالا به سرمایه در گردش حیاتی است. مهرانی تأکید کرد که ناتوانی تولیدکننده در نقد کردن کالایش، سرعت چرخش چرخ‌دنده‌های اقتصاد را کند می‌کند. این ابزار نوین، جایگزینی برای تسهیلات بانکی گران‌قیمت یا نایاب محسوب می‌شود. شرکت‌هایی که به منابع بانکی دسترسی ندارند، اکنون می‌توانند از موجودی فعلی یا حتی محصولات آتی خود برای تأمین مالی استفاده کنند.
مزایای چندگانه: از وصول مطالبات تا کنترل تورم
ترکیب خلاقانه گواهی سپرده کالایی و اوراق سلف موازی استاندارد، منافع متعددی برای اکوسیستم تولید دارد. این مقام مسئول بر این باور است که این روش نه‌تنها وصول مطالبات را تسریع می‌کند، بلکه هزینه‌های مبادلاتی را نیز کاهش می‌دهد. علاوه بر این، تبدیل سریع کالا به نقدینگی و افزایش شفافیت مالی، از بروز آثار تورمی در میان‌مدت جلوگیری خواهد کرد. این سیستم فشار تقاضا برای پول نقد را کاهش داده و تعادل را به بازار بازمی‌گرداند.
تحول در صنایع معدنی و پتروشیمی با تسویه غیرنقدی
با اجرای دقیق این مکانیزم، یک بازی برد-برد برای طلبکاران و بدهکاران شکل می‌گیرد. طلبکاران در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حقوق خود می‌رسند و بدهکاران نیز با فروش یا تبدیل کالا، حساب‌های خود را تراز می‌کنند. مهرانی در پایان خاطرنشان کرد که این تهاتر هوشمند، سرعت گردش مالی را افزایش و هزینه‌های مالی سربار را کاهش می‌دهد. این سازوکار، نویدبخش تحولی بزرگ و ساختاری برای شرکت‌های بزرگ معدنی، پتروشیمی و سایر صنایع مادر است.
***
استفاده ترکیبی از «اوراق سلف» (فروش نسیه کالا) و «گواهی سپرده» (اوراق بهادار مبتنی بر کالا)، مصداق بارز «مهندسی مالی» (Financial Engineering) برای حل بحران سرمایه در گردش است. در شرایطی که سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، دسترسی به وام‌های بانکی را دشوار کرده است، این روش به شرکت‌ها اجازه می‌دهد «موجودی انبار» (Inventory) را مستقیماً به «ابزار تسویه» (Settlement Instrument) تبدیل کنند. این اقدام، دوره وصول مطالبات (DSO) را کاهش داده و ریسک نکول در زنجیره تأمین را به حداقل می‌رساند.