مدیر امور ناشران بورس تهران با استقبال از نام‌گذاری هفته اول آذرماه به عنوان «هفته بازار سرمایه»، آن را نقطه شروعی برای جریان‌سازی آموزشی در کشور دانست. حمید کوشکی ضمن هشدار نسبت به اقدامات نمادین و مقطعی، بر لزوم استفاده از ظرفیت صداوسیما و دانشگاه‌ها برای ارتقای سواد مالی عمومی تأکید کرد. به گفته وی، تکرار نشدن تجربه‌های تلخ گذشته نیازمند آموزش مستمر مفاهیم ریسک و تحلیل است.
عبور از اقدامات نمادین به فرآیند دائمی
حمید کوشکی، مدیر امور ناشران بورس تهران، در تحلیل خود از نام‌گذاری هفته اول آذر، بر ناکافی بودن نام‌گذاری‌های تقویمی تأکید کرد. وی معتقد است که مناسبت‌هایی مانند هفته کتاب‌خوانی یا هفته بازار سرمایه، اگر فاقد پشتوانه اجرایی و برنامه‌ریزی باشند، تأثیری در فرهنگ عمومی نخواهند داشت. فرهنگ‌سازی در حوزه سرمایه‌گذاری و سواد مالی، یک پروژه کوتاه‌مدت نیست، بلکه پروسه‌ای است که باید در تمام طول سال جریان داشته باشد. هفته بازار سرمایه تنها زمانی ارزشمند است که به عنوان جرقه‌ای برای آغاز فعالیت‌های آموزشی منسجم عمل کند. اگر این هفته بتواند توجه دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و نهادهای آموزشی را به اهمیت بازار جلب کند، گام نخست با موفقیت برداشته شده است.
نقد عملکرد رسانه ملی در آموزش بورس
کوشکی با انتقاد از رویکرد فعلی صداوسیما، ظرفیت این رسانه را در حوزه آموزش عمومی بسیار فراتر از وضعیت موجود دانست. در حال حاضر، پوشش رسانه‌ای بازار سرمایه عمدتاً به گزارش‌های روتین و روزانه شاخص‌ها محدود شده است. این در حالی است که رسانه ملی می‌تواند بستری قدرتمند برای تولید محتوای آموزشی عمیق باشد. معرفی مزایای واقعی سرمایه‌گذاری و البته تشریح شفاف ریسک‌های مترتب بر آن، حلقه‌های مفقوده در برنامه‌سازی‌های فعلی هستند. محدود ماندن به اعلام اعداد شاخص، کمکی به درک مکانیزم‌های بازار توسط عامه مردم نمی‌کند.
درس‌های تلخ گذشته و ضرورت آگاهی‌بخشی
مدیر امور ناشران بورس تهران به تبعات فقدان آموزش حرفه‌ای و منصفانه اشاره کرد. تجربه سال 99 نشان داد که وقتی اطلاعات صحیح از مجاری رسمی منتقل نشود، سرمایه‌گذاران به منابع غیرتخصصی و شایعات روی می‌آورند. تصور اشتباه “بازار بدون ریسک” که در آن سال رواج یافت، منجر به خسارت‌های سنگین برای بسیاری از سهامداران خرد شد. اگر در آن زمان آموزش‌های درستی درباره ماهیت نوسانی بورس ارائه می‌شد، دامنه زیان‌ها به مراتب محدودتر بود. آموزش صحیح می‌تواند مانند یک سپر دفاعی، سرمایه مردم را در برابر هیجانات کاذب محافظت کند.
نقشه راه برای ارتقای فرهنگ سهامداری
پیشنهاد مشخص کوشکی، تدوین یک برنامه جامع و بلندمدت آموزشی است که فراتر از مقاطع زمانی خاص عمل کند. در این نقشه راه، باید از دانش کارشناسان خبره و تحلیلگران بازار برای آموزش مفاهیم پایه‌ای استفاده شود. موضوعاتی نظیر مدیریت ریسک، روش‌های تحلیل بازار، اصول سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و مزایای حضور بلندمدت در بورس باید به زبان ساده تشریح شوند. این اقدام ملی می‌تواند فرهنگ سرمایه‌گذاری آگاهانه و مسئولانه را در جامعه نهادینه کند. هدف نهایی، توانمندسازی شهروندان برای ورود هوشمندانه به بازار سرمایه و دوری از رفتارهای هیجانی است.
***
تأکید مدیر امور ناشران بورس بر «استمرار آموزش» به جای «رویدادهای ویترینی»، نشان‌دهنده درک عمیق از چالش‌های ساختاری بازار سرمایه ایران است. بازار بورس ایران هنوز از فقر سواد مالی در بدنه سهامداران خرد رنج می‌برد که منجر به تشدید رفتارهای توده‌ای (Herding Behavior) می‌شود. استفاده از فرصت «هفته بازار سرمایه» برای بازتعریف نقش رسانه ملی و دانشگاه‌ها، می‌تواند به کاهش نوسانات هیجانی در بلندمدت کمک کند. موفقیت این ایده در گرو تبدیل کردن آموزش بورس از یک موضوع تخصصی و لوکس، به یک مهارت عمومی و ضروری برای همه خانوارها است.