معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر از اجرای طرح جدید مدیریت بار برای تابستان 1405 خبر داد. طبق این برنامه، روش‌های محدودسازی هوشمند مصرف جایگزین قطع کامل برق در شهرک‌های صنعتی خواهد شد. اجرای موفق این طرح مشروط به مشارکت صنایع در نصب تجهیزات کنترل‌پذیری پیش از شروع اوج بار است. این رویکرد ضمن جلوگیری از توقف کامل تولید، امکان بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی صنایع را نیز فراهم می‌کند.
جایگزینی قطع فیدر با تنظیم لیمیترها
محسن ذبیحی در نشست تخصصی مدیریت اوج بار تابستان 1405 راهبرد نوین صنعت برق را تشریح کرد. تمرکز اصلی این برنامه بر کنترل‌پذیری دقیق صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی قرار دارد. شرکت توانیر قصد دارد با همکاری صاحبان صنایع، زیرساخت‌های لازم را توسعه دهد. هدف نهایی این است که در شرایط اضطراری اوج بار، دیگر نیازی به قطع کامل برق نباشد. کارشناسان به جای قطع فیدر، از روش‌های محدودسازی استفاده می‌کنند. این فرآیند از طریق تنظیم لیمیترها و اعمال محدودیت‌های توافقی روی بار مصرفی انجام می‌شود. بدین ترتیب صنایع می‌توانند در سقف مجاز انرژی به فعالیت خود ادامه دهند.
مزیت اقتصادی و حفظ تولید صنایع
اجرای کامل طرح کنترل‌پذیری، چالش‌های ناشی از قطع ناگهانی فیدر را برطرف می‌کند. این تغییر رویکرد باعث کاهش چشمگیر نارضایتی در بخش تولید می‌شود. ذبیحی مشارکت در این طرح را یک سرمایه‌گذاری پربازده توصیف کرد. هزینه اجرای کنترل‌پذیری در مقایسه با خسارت‌های ناشی از توقف تولید (عدم‌النفع) بسیار ناچیز است. نکته حائز اهمیت دیگر مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی صنایع است. در روش‌های سنتی، قطع فیدر باعث از مدار خارج شدن نیروگاه‌های خورشیدی صنایع می‌شد. اما با روش محدودسازی هوشمند، این صنایع می‌توانند همچنان از برق تولیدی خورشیدی خود استفاده کنند.
بسیج امکانات استانی برای هوشمندسازی
معاون هماهنگی توزیع توانیر بر لزوم سرعت بخشیدن به این فرآیند تأکید کرد. مدیران عامل شرکت‌های توزیع برق باید از تمام ظرفیت‌های موجود استفاده کنند. استانداری‌ها نقش کلیدی در جلب همکاری صنایع دارند. آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی دقیق به مدیران شهرک‌های صنعتی در اولویت قرار دارد. تمام مراحل نصب تجهیزات و هماهنگی‌ها باید تا پیش از فرارسیدن ایام اوج بار تابستان نهایی شود. موفقیت این طرح ملی در گرو همکاری همه‌جانبه نهادهای استانی و بخش خصوصی است.
ساماندهی برق‌های غیرمجاز حومه شهر
بخش دیگری از این نشست به معضل انشعابات غیرمجاز در حاشیه شهرها اختصاص داشت. راهکار پیشنهادی برای کنترل این بخش، واگذاری انشعاب‌های غیردائم است. نصب شمارشگر انرژی برای این مشترکین امکان رصد دقیق مصرف را فراهم می‌کند. شرکت‌های توزیع باید با دریافت بهای انرژی، از هدررفت منابع جلوگیری کنند. تحقق این امر نیازمند پیگیری جدی و هماهنگی تنگاتنگ با مسئولین محلی و نهادهای نظارتی است. مدیریت صحیح این بخش به پایداری شبکه کمک شایانی می‌کند.
رفع چالش‌های فنی و داده‌ای شبکه توزیع
مدیران ارشد صنعت برق بر اهمیت داده‌های دقیق تأکید کردند. عدم تطابق اطلاعات در سیستم‌ها یکی از چالش‌های موجود است. تکمیل دقیق اطلاعات شناسه قبض در سیستم مدیریت داده‌های اندازه‌گیری (MDM) ضروری است. همچنین موضوع کنترل‌پذیری چاه‌های کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. این امر نقش مهمی در مدیریت همزمان انرژی و منابع آب ایفا می‌کند. وضعیت کنتورهای هوشمند در بخش‌های اداری و صنعتی نیز پایش شد. ارتقای کیفیت داده‌ها در سامانه ژئوپرتال توزیع نیروی برق (GIS) از دیگر محورهای این نشست بود.
گزارش عملکرد و پایش میدانی
بخش پایانی جلسه به بررسی گزارش‌های عملکرد اختصاص یافت. روند پیشرفت پروژه‌های هوشمندسازی شامل رؤیت‌پذیری و کنترل‌پذیری شبکه ارزیابی شد. وضعیت وصول مطالبات شرکت‌های توزیع از ابتدای سال تا پایان مهر ماه مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین نحوه نظارت میدانی بر برنامه‌های مدیریت بار و مصرف انرژی بررسی شد. مدیران بر لزوم تداوم پایش‌های دقیق برای تضمین پایداری شبکه در تابستان آینده تأکید کردند.
***
رویکرد جدید توانیر نشان‌دهنده گذار از مدیریت خاموشی‌محور به مدیریت هوشمند بار است. جایگزینی «قطع کامل» با «محدودیت مصرف» یک برد اقتصادی برای بخش صنعت محسوب می‌شود. این سیاست ضمن حفظ پایداری شبکه سراسری، زنجیره تولید را در ساعات پیک بار فعال نگه می‌دارد. همچنین رفع موانع بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر داخلی صنایع، انگیزه سرمایه‌گذاری در این بخش را افزایش می‌دهد. موفقیت این طرح می‌تواند مدل‌های مدیریت مصرف انرژی در کشور را به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر کند.