رئیسکل سازمان امور مالیاتی کشور از تداوم رویکرد تحولی در این سازمان با هدف حرکت به سمت نظام مالیاتی هوشمند خبر داد. سید محمدهادی سبحaniان تأکید کرد که هدف اصلی، تسهیل تکالیف مودیان و تحقق عدالت مالیاتی است، نه کسب درآمد از طریق جریمهها. او اعلام کرد با اجرای تبصره ماده 100، تعداد اظهارنامهها نصف شده و از 1 دی ماه، صورتحسابهای کاغذی فاقد اعتبار خواهند بود. همچنین فرآیند بخشودگی جرایم برای حذف اعمال سلیقه و افزایش شفافیت، بهزودی کاملاً سیستمی و الکترونیکی خواهد شد.
گذار از مالیاتستانی سنتی به نظام هوشمند و سیستمی
رئیسکل سازمان امور مالیاتی کشور تاکید کرد رویکرد این نهاد، فاصله گرفتن کامل از روشهای سنتی است. سازمان با قدرت به سوی یک نظام مالیاتی هوشمند و مبتنی بر سیستم حرکت میکند. در نظام سنتی، تفاوت در تشخیصها و تصمیمهای مأموران گاهی به نارضایتی و احساس بیعدالتی میانجامید. هدف اصلی این تحول آن است که با بهرهگیری از فناوری نوین و تحلیل دقیق دادهها، عدالت مالیاتی در عمل محقق شود. این مسیر به دنبال حذف کامل اعمال سلیقه و ایجاد یکپارچگی در فرآیندهای مالیاتی در سراسر کشور است.
کاهش بار تکالیف با تبصره ماده 100
سازمان امور مالیاتی باور دارد که باید در چارچوب اختیارات قانونی، تکالیف مالیاتی اصناف و فعالان اقتصادی را سبکتر کند. آمارها به خوبی این رویکرد را تایید میکنند. تعداد اظهارنامههای دریافتی در سال جاری نسبت به سال گذشته تقریباً نصف شده است. این کاهش چشمگیر به دلیل استقبال گسترده مودیان از ظرفیت تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم بوده است. این اقدام هم به نفع مودیان و هم به سود سازمان عمل کرده و شفافیت و سهولت بیشتری را در فرآیندها به همراه آورده است.
حذف سلیقه با سامانه بخشودگی الکترونیکی جرایم
سید محمدهادی سبحانیان از اقدام مهم سازمان در سیستمیسازی فرآیند بخشودگی جرایم مالیاتی خبر داد. او توضیح داد که در گذشته، میزان بخشودگی در شعب و ادارات مختلف میتوانست متفاوت باشد. این تفاوتها زمینه را برای اعمال سلیقه و ایجاد نارضایتی فراهم میکرد. اکنون سازمان در حال طراحی سامانهای است که بخشودگیها را کاملاً الکترونیکی و بر اساس ضوابط واحد انجام دهد. با راهاندازی این سیستم، مودیان دیگر نیازی به مراجعه حضوری نخواهند داشت و از عدالت بیشتری در این زمینه بهرهمند میشوند.
پایان اعتبار صورتحسابهای کاغذی از 1 دی ماه
یکی از موضوعات محوری و تکالیف قانونی پیش رو، اجرای کامل حذف صورتحسابهای کاغذی است. این قانون برای تمام مودیان مشمول مالیات بر ارزش افزوده لازمالاجرا خواهد بود. رئیسکل سازمان امور مالیاتی تصریح کرد که از تاریخ 1 دی ماه سال جاری، صورتحسابهای کاغذی دیگر هیچ اعتباری نخواهند داشت. پس از این تاریخ، سازمان فقط صورتحسابهای الکترونیکی صادر شده از طریق سامانههای رسمی را به رسمیت خواهد شناخت و مبنای محاسبات قرار خواهد داد.
نگاه تحولی به جرایم؛ ابزار عدالت نه منبع درآمد
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با قاطعیت تأکید کرد که هدف سازمان از اعمال جریمهها، کسب درآمد برای دولت نیست. جریمهها تنها ابزاری برای تشویق مودیان به تمکین از قانون و ایجاد عدالت مالیاتی هستند. او با اشاره به برخی برداشتهای نادرست گفت قانونگذار جریمه را برای کاهش تخلف مالیاتی وضع کرده است. دولت یا مجلس در پیشبینی منابع درآمدی خود، هیچگاه روی درآمدهای حاصل از جریمه حساب باز نمیکنند. این ابزار صرفاً برای تفکیک مودی خوشحساب از مودی بدحساب به کار گرفته میشود.
همکاری متقابل؛ کلید تحقق حکمرانی هوشمند مالیاتی
سبحانیان ضمن اذعان به اهمیت همکاری دوجانبه، تحول در نظام مالیاتی را نیازمند مشارکت فعالان اقتصادی دانست. همانگونه که سازمان ماموریت خود را اصلاح فرآیندها و حذف سلیقهها تعریف کرده است، مودیان نیز باید همکاری لازم را داشته باشند. ارائه اسناد و اطلاعات به صورت شفاف و سیستمی به داوری دقیقتر در فرآیند تشخیص کمک میکند. سازمان امور مالیاتی در چارچوب قانون عمل کرده و هیچ بخشنامهای را بدون انتشار عمومی و دریافت نظر کارشناسان صادر نمیکند. این مسیر تنها با همراهی اصناف و شفافیت دادهها به سرانجام میرسد.
***
رویکرد جدید سازمان امور مالیاتی کشور، گامی استراتژیک به سوی مدرنسازی نظام اقتصادی محسوب میشود. حرکت به سمت هوشمندسازی و کاهش مداخلات انسانی، هزینه تمکین مالیاتی را برای فعالان اقتصادی کاهش میدهد. این تحول همچنین شفافیت را در اقتصاد افزایش داده و زمینه را برای رقابت سالمتر فراهم میآورد. تاکید بر اینکه جرایم ابزاری برای اجرای عدالت و نه منبع درآمد هستند، به بازسازی اعتماد میان دولت و بخش خصوصی کمک میکند. موفقیت این طرح میتواند با افزایش پیشبینیپذیری محیط کسبوکار، به بهبود شاخصهای کلان اقتصادی و افزایش درآمدهای پایدار مالیاتی منجر شود. این اصلاحات ساختاری، نظام مالیاتی را از یک نهاد صرفاً وصولکننده به یک بازوی هوشمند برای حکمرانی اقتصادی تبدیل میکند.