3 تن از اعضای هیئت علمی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران، در پنجمین کنفرانس علوم زمین مدیترانه، یافته‌های نوین خود را ارائه کردند. این پژوهش‌ها شامل راهبردهای حفاظت از سواحل ایران در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی، تأثیرات تغییرات اقلیمی بر منابع آبی زاگرس، و پتانسیل‌های “هیدروژن سفید” به عنوان یک منبع انرژی پاک بود. این ارائه‌های علمی که مورد توجه ویژه شرکت‌کنندگان قرار گرفت، توانمندی‌های ایران در علوم زمین را به نمایش گذاشت.
راهبردهای حفاظت از سواحل ایران در برابر مخاطرات
دکتر راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین، در سخنرانی خود به تشریح مخاطرات ساحلی دریاهای ایران پرداخت. او بر ضرورت تدوین استراتژی‌های ملی برای حفاظت از این مناطق حیاتی تأکید کرد. به گفته وی، در سواحل جنوبی دریای خزر، نوسانات سریع سطح آب اصلی‌ترین تهدید است که گاهی به پیشروی دریا و گاهی به خشک شدن تالاب‌ها منجر می‌شود. دکتر لک مدیریت دقیق سواحل را برای این منطقه حیاتی دانست. وی افزود در دریای عمان، فرسایش ناشی از امواج و سیکلون‌های حاره‌ای ریسک جدی محسوب می‌شود. این در حالی است که در خلیج فارس، مخاطرات انسانی مانند آلودگی دریایی و رسوب‌گذاری ناشی از ساخت جزایر مصنوعی امارات، تهدید اصلی به شمار می‌روند.
ردیابی تغییرات اقلیمی زاگرس با بادهای غربی
دکتر علیرضا واعظی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم زمین، پژوهش خود را با محوریت تغییرات بادهای غربی و تأثیرات آن بر پهنه زاگرس ارائه داد. او در این سخنرانی، تغییرات بلندمدت این سامانه آب و هوایی از آخرین دوره یخبندان تا میانه سده 21 را بررسی کرد. دکتر واعظی تأکید نمود که شناخت دقیق نقش این بادها در شکل‌گیری الگوهای بارش، دما و منابع آبی، برای پیش‌بینی روندهای اقلیمی آینده کشور یک ضرورت است. این دانش به مدیریت بهینه منابع استراتژیک آب در یکی از مهم‌ترین حوزه‌های آبی ایران کمک شایانی خواهد کرد.
ایران و پتانسیل هیدروژن سفید به عنوان انرژی پاک آینده
دکتر حمید نظری، رئیس کرسی یونسکو در مخاطرات زمین‌شناسی ساحلی، مقاله‌ای جامع درباره هیدروژن سفید یا هیدروژن طبیعی ارائه کرد. این نوع هیدروژن که منشأ زمین‌شناسی دارد، به طور خودکار در پوسته زمین تولید می‌شود و برخلاف انواع سبز، آبی یا خاکستری، فرایند تولید پاک‌تری دارد. در این پژوهش به فرایندهای زمین‌زاد تولید آن مانند سرپنتینیزاسیون پرداخته شد. دکتر نظری بر نقش کلیدی این منبع انرژی در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و گذار ایران به اقتصاد کم‌کربن تأکید کرد و اهمیت اکتشاف و استخراج آن را برای توسعه پایدار کشور برجسته ساخت.
***
ارائه این پژوهش‌ها در یک کنفرانس معتبر بین‌المللی، فراتر از یک دستاورد علمی، سیگنال‌های استراتژیک و اقتصادی مهمی را ارسال می‌کند. معرفی پتانسیل “هیدروژن سفید” می‌تواند ایران را به عنوان یک بازیگر جدید در عرصه انرژی‌های پاک آینده مطرح کرده و مسیر جذب سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین را هموار سازد. از سوی دیگر، تحقیقات مرتبط با مخاطرات ساحلی و تغییرات اقلیمی، داده‌های حیاتی برای مدیریت ریسک در پروژه‌های زیرساختی، صنعت توریسم و کشاورزی فراهم می‌آورد. این دانش زمین‌شناختی، ابزاری کلیدی برای حفاظت از سرمایه‌های ملی، کاهش هزینه‌های ناشی از بلایای طبیعی و برنامه‌ریزی برای توسعه اقتصادی پایدار در کشور است.