صادرات بخش معدن و صنایع معدنی ایران در 6 ماهه نخست سال 1404 با رشد قابل توجهی به 7.107 میلیارد دلار رسید که نشان‌دهنده افزایش 10 درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه سال قبل است. بر اساس گزارش ایمیدرو، وزن صادرات نیز با رشد 24 درصدی به بیش از 38.5 میلیون تن رسیده است. زنجیره محصولات فولاد، آلومینیوم و مس با صادراتی به ارزش 5.465 میلیارد دلار، پیشران اصلی این رشد بوده‌اند.
ثبت رکورد جدید در صادرات معدنی کشور
بر اساس جدیدترین گزارش استخراج شده از سامانه گمرک که توسط دفتر مدیریت اقتصادی ایمیدرو منتشر شد، صادرات بخش معدن و صنایع معدنی کشور طی نیمه نخست سال 1404 به یک رکورد جدید دست یافت. در بازه زمانی ابتدای فروردین تا پایان شهریور ماه، حجم صادرات این بخش به 38 میلیون و 532 هزار و 757 تن رسید. ارزش کل این میزان صادرات برابر با 7 میلیارد و 107 میلیون دلار به ثبت رسیده است.
رشد دو رقمی ارزش و تناژ صادرات
آمارهای اعلام شده در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته، بیانگر یک روند رو به رشد و مثبت است. در 6 ماهه نخست سال 1403، صادرات این بخش 31 میلیون و 74 هزار و 571 تن و به ارزش 6 میلیارد و 478 میلیون دلار بود. مقایسه این آمارها نشان می‌دهد که صادرات از نظر وزنی (تناژ) با افزایش حدود 24 درصدی و از نظر ارزشی با رشد 10 درصدی مواجه شده است.
پیشتازی زنجیره فولاد، آلومینیوم و مس
بخش عمده‌ای از این موفقیت صادراتی مربوط به زنجیره تولید 3 محصول استراتژیک فولاد، آلومینیوم و مس بوده است. صادرات این سه زنجیره به تنهایی به 23 میلیون و 20 هزار و 882 تن و ارزش 5 میلیارد و 465 میلیون دلار رسید. این رقم در مقایسه با آمار مدت مشابه سال قبل (15 میلیون و 855 هزار و 397 تن به ارزش 4 میلیارد و 882 میلیون دلار)، به ترتیب رشد چشمگیر 45 درصدی از نظر وزنی و 12 درصدی از نظر ارزشی را نشان می‌دهد.
افزایش سهم معدن در کل صادرات کشور
گزارش مذکور همچنین به جایگاه این بخش در کل سبد صادراتی کشور پرداخته است. بر این اساس، سهم صادرات زنجیره معدن و صنایع معدنی از کل صادرات کشور طی 6 ماهه نخست سال جاری افزایش یافته است. این افزایش سهم از منظر وزنی 16 درصد و از منظر ارزشی 9 درصد بوده که نشان‌دهنده اهمیت روزافزون این حوزه در اقتصاد ملی است.
***
رشد 10 درصدی ارزش صادرات بخش معدن و صنایع معدنی در نیمه نخست 1404، یک سیگنال اقتصادی بسیار مثبت و حاکی از تقویت جریان صادرات غیرنفتی کشور است. نکته تحلیلی مهم، تفاوت میان رشد 24 درصدی وزنی و رشد 10 درصدی ارزشی است؛ این امر می‌تواند نشان‌دهنده تغییر در سبد محصولات صادراتی به سمت کالاهایی با ارزش واحد کمتر یا تاثیرپذیری از نوسانات قیمت‌های جهانی کالا باشد. با این حال، پیشتازی زنجیره‌های ارزش افزوده بالاتر مانند فولاد، مس و آلومینیوم که رشد ارزشی 12 درصدی را تجربه کرده‌اند، نشان می‌دهد که حرکت به سمت صادرات محصولات فرآوری‌شده ادامه دارد. این روند به معنای افزایش ارزآوری، تقویت تولید داخلی و تثبیت جایگاه ایران به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی مواد معدنی و فلزات است.