مجتمع مس سرچشمه با اجرای مجموعه‌ای از پروژه‌های تحقیقاتی استراتژیک، بر هوشمندسازی فرآیندها و افزایش بهره‌وری متمرکز شده است. این پروژه‌ها به نتایج چشمگیری از جمله صرفه‌جویی سالانه حدود 18 میلیون دلاری در کارخانه ذوب منجر شده‌اند. همچنین، افزایش 20 درصدی ظرفیت خوراک ورودی و رشد 3 درصدی بازیابی مس در کارخانه تغلیظ سرباره از دیگر دستاوردهای کلیدی است. طراحی دستگاهی منحصربه‌فرد برای بازیابی ارگانیک و توسعه سامانه هوشمند پایش حفاری، جایگاه نوآورانه این مجتمع را تقویت می‌کند.
صرفه‌جویی 225 میلیارد ریالی با سامانه هوشمند حفاری
یکی از مهم‌ترین پروژه‌های تحقیقاتی مجتمع مس سرچشمه در حوزه معدن، توسعه سامانه هوشمند پایش وضعیت سنگ حین حفاری است. این مجتمع با تجهیز دریل‌های حفاری استخراجی به این سیستم پیشرفته، امکان صرفه‌جویی تا 10 درصد در هزینه‌های حفاری و انفجار را فراهم کرده است. این میزان صرفه‌جویی برای هر دریل مجهز شده، معادل 225 میلیارد ریال برآورد می‌شود. این سامانه از حسگرهای پیشرفته لرزش، فشار و گشتاورسنج برای جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای از مقاومت و سختی سنگ استفاده می‌کند. الگوریتم‌های یادگیری ماشین با تحلیل این داده‌ها، مشخصات لایه‌های زمین‌شناسی را بدون نیاز به توقف عملیات شناسایی می‌کنند.
افزایش 20 درصدی ظرفیت در کارخانه تغلیظ سرباره
پروژه استانداردسازی فرآیندها در کارخانه تغلیظ سرباره، دستاوردهای قابل توجهی در افزایش بهره‌وری به همراه داشته است. در این طرح، برای نخستین بار در کشور از آسترهای طرح ورتکس استفاده شد و سرند ترومل جایگزین سرند لرزان شد. این اصلاحات در مدار فلوتاسیون، ضریب دسترسی به تجهیزات را بهبود بخشیده و مصرف انرژی را کاهش داده است. نتایج این بهینه‌سازی شامل افزایش 20 درصدی ظرفیت خوراک ورودی به کارخانه و رشد 3 درصدی در بازیابی مس بوده است.
صرفه‌جویی 18 میلیون دلاری با بهینه‌سازی کارخانه ذوب
در حوزه ذوب، پروژه «تنظیم دقیق و بهینه‌سازی کارخانه» به کاهش هزینه‌ها و افزایش راندمان منجر شده است. اقدامات انجام‌شده در این بخش، تعداد سیکل‌های کاری کنورترها را 20 درصد افزایش داده است. علاوه بر این، راندمان کلی کارخانه 4 درصد بهبود یافته و زمان توقفات عملیاتی تا 30 درصد کاهش پیدا کرده است. مجموع این اقدامات بهینه‌ساز، صرفه‌جویی اقتصادی سالانه‌ای در حدود 18 میلیون دلار برای مجتمع به ارمغان می‌آورد.
نوآوری جهانی: ساخت دستگاه بازیابی ارگانیک در مقیاس صنعتی
مجتمع مس سرچشمه موفق به طراحی و ساخت دستگاهی نوین برای بازیابی فاز ارگانیک از کراد واحد استخراج با حلال شده است. این دستگاه که در مقیاس صنعتی و با ظرفیت 1000 لیتر در هر سیکل ساخته شده، برای نخستین بار در سطح جهان ارائه می‌شود. این نوآوری امکان بازیابی بیش از 90 درصد از ماده ارگانیک محبوس را فراهم می‌سازد. اجرای موفق این پروژه گامی موثر در جهت کاهش هزینه‌های تولید و ارائه الگویی جدید برای صنایع مشابه است.
کاهش 3 درصدی مصرف گلوله با پایش هوشمند آسیا
پروژه «سیستم هوشمند گزارش‌دهی میزان شارژ گلوله» در کارخانه تغلیظ 1، نمونه دیگری از تمرکز بر هوشمندسازی است. این سامانه به صورت خودکار و هوشمند، میزان شارژ گلوله را بر اساس نوع، وزن دقیق و زمان شارژ برای هر آسیای کارخانه پایش می‌کند. پیاده‌سازی این سیستم منجر به کاهش 3 درصدی در مصرف گلوله‌ها شده و به بهینه‌سازی مصرف مواد اولیه کمک شایانی می‌کند.
***
اقدامات تحقیقاتی و توسعه‌ای مجتمع مس سرچشمه نشان‌دهنده یک رویکرد استراتژیک برای گذار از روش‌های سنتی به عملیات هوشمند و داده‌محور است. تمرکز همزمان بر حوزه‌های کلیدی معدن، تغلیظ و ذوب، به نتایج مالی ملموس و قابل توجهی منجر شده است. صرفه‌جویی 18 میلیون دلاری در کارخانه ذوب و کاهش 10 درصدی هزینه‌های حفاری، تأثیر مستقیم این تحولات فناورانه بر سودآوری و پایداری تولید را آشکار می‌سازد. ساخت دستگاه بازیابی ارگانیک برای نخستین‌بار در جهان، جایگاه این شرکت را به عنوان یک مجموعه پیشرو و نوآور در صنعت مس تثبیت می‌کند. این پروژه‌ها در مجموع، الگویی موفق برای افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و تقویت رقابت‌پذیری در سطح ملی و بین‌المللی ارائه می‌دهند.