مدیرعامل صبا فولاد خلیج فارس در سمپوزیوم فولاد 404 کیش، نسبت به چالش‌های جدی صنعت فولاد ایران هشدار داد. او افزایش 130 درصدی قیمت گاز، ناترازی انرژی و کاهش پیش‌بینی‌شده حاشیه سود صنعت به 5 درصد تا پایان سال 1404 را زنگ خطری برای تولید و اشتغال دانست. دشتیانه با اشاره به از دست رفتن 14 میلیارد دلار ارزش تولید در 4 سال گذشته، بر لزوم اصلاح فوری سیاست‌های انرژی و جلوگیری از صادرات بی‌رویه مواد اولیه برای ممانعت از گسترش خام‌فروشی تاکید کرد.
هشدار جدی برای صنعت فولاد ایران
احسان دشتیانه، مدیرعامل صبا فولاد خلیج فارس، اعلام کرد که افزایش 130 درصدی قیمت گاز و ناترازی انرژی، زنگ خطری جدی برای تداوم تولید است. او تاکید کرد که صادرات بی‌رویه مواد اولیه و تعرفه‌های نادرست، صنعت فولاد کشور را به سمت خام‌فروشی سوق داده است. این چالش‌ها آینده دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان را با تهدید مواجه می‌کند و نیازمند اصلاحات فوری در سیاست‌گذاری است.
جایگاه ایران و آینده فولاد سبز
ایران در حال حاضر دهمین تولیدکننده فولاد در جهان محسوب می‌شود. در ماه‌هایی مانند فروردین که مشکلات انرژی وجود ندارد، این رتبه به جایگاه هفتم نیز ارتقا می‌یابد. دشتیانه صنعت فولاد ایران را صنعتی سبز توصیف کرد که از کوره‌های قوس الکتریکی استفاده می‌کند و انتشار کربن آن نصف روش‌های دیگر است. او اشاره کرد که حرکت جهانی به سمت فولاد سبز و تولید با هیدروژن نیازمند سرمایه‌گذاری عظیمی است که در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.
چشم‌انداز جهانی و مزیت رقابتی ایران
بر اساس پیش‌بینی انجمن جهانی فولاد، میزان قراضه در دسترس از حدود 500 میلیون تن به 900 میلیون تن خواهد رسید. مصرف آهن اسفنجی نیز از 140 میلیون تن به 240 میلیون تن افزایش می‌یابد. این روند نشان‌دهنده مزیت رقابتی فولاد ایران در بازارهای جهانی است، به شرطی که زیرساخت‌های لازم برای توسعه آن فراهم شود.
سقوط حاشیه سود و زیان 14 میلیارد دلاری
مدیرعامل صبا فولاد خلیج فارس تصریح کرد که حاشیه سود صنعت فولاد در پایان سال 1403 به 12 درصد رسیده است. او هشدار داد در صورت تداوم سیاست‌های نادرست فعلی، این رقم در پایان سال 1404 به تنها 5 درصد کاهش خواهد یافت. این موضوع برای صنعتی با سهم بالا در تولید ناخالص داخلی بسیار نگران‌کننده است. طی 4 سال گذشته، حدود 14 میلیارد دلار ارزش تولید از دست رفته که اهمیت اصلاح سیاست‌ها را نشان می‌دهد.
سهم اندک فولادسازان از مصرف گاز کشور
صنایع فولاد تنها حدود 5 درصد از گاز کشور، معادل 40 میلیون مترمکعب، را مصرف می‌کنند. این در حالی است که کل مصرف گاز در کشور به 900 میلیون مترمکعب می‌رسد که با مصرف کل اتحادیه اروپا با جمعیت 700 میلیون نفری برابری می‌کند. دشتیانه تاکید کرد افزایش 14 برابری قیمت گاز از سال 1398 و رشد 130 درصدی اخیر، تهدیدی جدی برای این صنعت است.
خام‌فروشی؛ نتیجه سیاست‌های تعرفه‌ای نادرست
به گفته دشتیانه، تعرفه‌های صادراتی به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که محصول نهایی تعرفه بیشتری نسبت به ماده اولیه دارد. این سیاست غیرپلکانی عملاً صنعت را به سمت خام‌فروشی تشویق می‌کند. صادرات بی‌رویه کنسانتره که در 6 ماهه نخست امسال 2 برابر شده است، زنگ خطر جدی دیگری برای آینده صنعت فولاد به شمار می‌رود.
***
تحلیل اظهارات مدیرعامل صبا فولاد خلیج فارس نشان‌دهنده یک تضاد ساختاری در اقتصاد ایران است. از یک سو، صنعت فولاد با تکیه بر فناوری‌های نوین مانند کوره‌های قوس الکتریکی، دارای مزیت رقابتی قابل توجهی در سطح جهانی است. از سوی دیگر، سیاست‌های داخلی مانند افزایش شدید قیمت حامل‌های انرژی و تعرفه‌های صادراتی نامناسب، این مزیت را تضعیف می‌کند. کاهش پیش‌بینی‌شده حاشیه سود به 5 درصد و زیان 14 میلیارد دلاری، پیامدهای مستقیم این سیاست‌هاست که تولید، اشتغال و ارزش افزوده ملی را هدف قرار داده است. در نتیجه، برای حفظ جایگاه ایران در بازار جهانی و جلوگیری از گسترش خام‌فروشی، بازنگری فوری در سیاست‌های انرژی و تجاری امری حیاتی به نظر می‌رسد.