هشدار نسبت به زیان ارزی در صادرات فولاد
سید اردشیر افضلی، مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان، در پنل تخصصی «نقش تأمین مواد اولیه در تولید و تجارت پایدار» اعلام کرد که صادرات محصولات فولادی در شرایط فعلی با زیان ارزی همراه است. او در این پنل که در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، توضیح داد که رانت حاصل از اختلاف نرخ ارز به جای تقویت زیرساخت‌های تولید، به سمت بخش‌های غیرمولد اقتصاد هدایت می‌شود. این چالش، انگیزه تولیدکنندگان برای توسعه بازارهای صادراتی را به شدت تضعیف کرده است.
موانع زیرساختی در مسیر توسعه صنعت فولاد
مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان مشکلات زیرساختی را از موانع اصلی توسعه صنعت فولاد کشور دانست. او به ضعف‌های جدی در شبکه ریلی، جاده‌ای و ظرفیت بنادر اشاره کرد که فرآیند حمل‌ونقل مواد اولیه و محصولات نهایی را با چالش مواجه کرده است. علاوه بر این، افضلی تأخیر در اکتشاف معادن جدید و پایین بودن سطح بهره‌وری در بخش معدن را از دیگر عوامل بازدارنده در مسیر رشد پایدار این صنعت برشمرد.
شکاف میان تولید و مصرف سرانه فولاد
افضلی با ارائه آماری قابل تامل، جایگاه متناقض ایران در صنعت فولاد جهانی را تشریح کرد. وی گفت ایران با وجود قرار گرفتن در جایگاه 10 تولید فولاد جهان، در شاخص مصرف سرانه در رتبه 19 قرار دارد. این شکاف عمیق، به وضوح نشان‌دهنده عقب‌ماندگی در توسعه زیرساخت‌های عمرانی و همچنین ضعف در صنایع پایین‌دستی است که می‌توانستند مصرف‌کننده اصلی فولاد تولیدی کشور باشند.
بحران انرژی و ضرورت حرکت به سمت فناوری نوین
چالش‌های جدی در حوزه انرژی، یکی دیگر از محورهای اصلی سخنان مدیرعامل ذوب‌آهن بود. او با اشاره به افزایش شدید قیمت حامل‌های انرژی مانند برق و گاز، تاکید کرد که این روند بقای صنعت فولاد را تهدید می‌کند. افضلی خاطرنشان کرد که راه برون‌رفت از این بحران، حرکت فوری به سمت استفاده از فناوری‌های نوین، پیاده‌سازی برنامه‌های بهبود بهره‌وری و سرمایه‌گذاری در آموزش تخصصی نیروی انسانی است.
کمبود زغال‌سنگ؛ چالشی فراتر از سنگ‌آهن
سید اردشیر افضلی تصریح کرد که دغدغه فولادسازان تنها به تأمین سنگ‌آهن محدود نمی‌شود و کمبود جدی زغال‌سنگ نیز به یک بحران تبدیل شده است. او با اشاره به مشکلات کیفی موجود در معادن زغال‌سنگ کشور، خواستار سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی جامع برای تأمین پایدار این ماده اولیه استراتژیک برای واحدهای تولیدکننده فولاد به روش کوره بلند شد.
راهکار نهایی: همگرایی واحدهای فولادی و معدنی
مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان راهکار اساسی برای عبور از بحران‌های فعلی را افزایش همگرایی و نزدیکی میان واحدهای معدنی و فولادی دانست. وی پیشنهاد کرد: «شاید بهترین راهکار این باشد که فولادی‌ها و معادن به سمت سرمایه‌گذاری مشترک و سهامداری مشترک حرکت کنند.» به اعتقاد او، این مدل همکاری می‌تواند پایداری زنجیره ارزش را هم در بخش تأمین مواد اولیه و هم در بخش تولید به طور همزمان تضمین کند.
لزوم حمایت مالی و ارائه تسهیلات کم‌بهره
افضلی در پایان سخنان خود بر ضرورت حمایت مالی دولت از صنایع استراتژیک تأکید کرد. او با مقایسه شرایط ایران با سایر کشورها که تسهیلات کم‌بهره در اختیار صنایع خود قرار می‌دهند، گفت لازم است در ایران نیز چنین مشوق‌هایی برای کمک به صنعت فولاد و معدن در نظر گرفته شود تا این صنایع بتوانند از گردنه‌های دشوار فعلی عبور کنند.
***
تأکید مدیرعامل ذوب‌آهن بر مدل «سرمایه‌گذاری مشترک» میان فولادسازان و معدن‌کاران، یک راهکار استراتژیک برای حل معمای تاریخی تأمین پایدار مواد اولیه در ایران است. این پیشنهاد، فراتر از یک درخواست ساده برای تأمین خوراک، به دنبال ایجاد یک زنجیره ارزش یکپارچه و مقاوم در برابر نوسانات بازار و چالش‌های زیرساختی است. با توجه به زیان‌دهی صادرات و بحران انرژی، چنین همگرایی می‌تواند با کاهش هزینه‌های مبادله و افزایش بهره‌وری، بقا و رقابت‌پذیری صنعت فولاد را تضمین کند. شکاف میان رتبه تولید و مصرف سرانه فولاد نیز هشداری جدی است که نشان می‌دهد بدون توسعه صنایع پایین‌دستی و زیرساخت‌های عمرانی، ظرفیت تولیدی کشور به رشد اقتصادی واقعی منجر نخواهد شد.