تزریق 30.2 هزار میلیارد تومان نقدینگی به صنایع
بر اساس داده‌های آماری شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، عملکرد این نهاد در دوره 6 ماهه از بهمن 1403 تا پایان تیر 1404 بسیار چشمگیر بوده است. در این بازه زمانی، مجموعاً مبلغ 30.2 هزار میلیارد تومان از طریق انتشار انواع مختلف صکوک به اقتصاد کشور تزریق شد. این حجم از تامین مالی، نیازهای مالی 42 شرکت فعال در صنایع گوناگون را پوشش داده است. صنایع بهره‌مند شامل معدن، فلزات، واسطه‌گری مالی، غذا، مخابرات و لوازم خانگی هستند. همچنین صنایع نساجی، ساخت‌وساز، انرژی و حمل‌ونقل نیز از این منابع استفاده کرده‌اند.
ورود 28 شرکت جدید به بازار تامین مالی صکوک
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این دوره، افزایش اعتماد شرکت‌ها به بازار صکوک است. از میان 42 بانی که موفق به تامین مالی شدند، 28 مورد برای نخستین بار اقدام به انتشار این اوراق در بازار سرمایه کردند. این آمار نشان‌دهنده جذابیت و کارایی صکوک به عنوان یک ابزار مالی نوین و قابل اتکا است. 14 بانی دیگر نیز پیش از این، تجربه موفق انتشار اوراق را در کارنامه خود داشته‌اند و مجدداً از این ظرفیت استفاده نمودند.
چشم‌انداز روشن با 10 هزار میلیارد تومان اوراق در صف انتشار
روند توسعه این بازار متوقف نشده و چشم‌انداز آینده نیز مثبت ارزیابی می‌شود. طبق این گزارش، در حال حاضر پرونده مربوط به انتشار 21 مورد اوراق جدید در دست اقدام قرار دارد. حجم کلی این اوراق مبلغ 10 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. این پرونده‌ها در صورت پیگیری و تکمیل مدارک توسط بانیان و مشاوران، به زودی وارد مرحله انتشار خواهند شد.
مدیریت 39.1 هزار میلیارد تومان اقساط اوراق
شرکت مدیریت دارایی مرکزی (مُدام) علاوه بر تسهیل انتشار، مسئولیت مدیریت فرآیند بازپرداخت را نیز بر عهده دارد. در دوره مورد گزارش، این شرکت 484 مورد اقساط صکوک را از بانیان اوراق پیگیری و دریافت کرده است. حجم این اقساط به 39.1 هزار میلیارد تومان می‌رسد که پس از دریافت به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی منتقل شد تا به حساب خریداران اوراق واریز گردد.
اقدامات توسعه‌ای مُدام در نیمه نخست سال 1404
شرکت مدام در 6 ماهه ابتدایی سال مالی 1404 اقدامات مهمی را برای توسعه بازار اجرایی کرد. آغاز تامین مالی از طریق عرضه خصوصی اوراق مرابحه کوچک و کوتاه‌مدت یکی از این موارد بود. همچنین دستورالعمل اوراق وکالت اصلاح و قرارداد آن تدوین شد. این شرکت موفق به دریافت تاییدیه معافیت مالیاتی برای ناشر، بانی و خریداران در عرضه خصوصی اوراق از سازمان بورس شد. علاوه بر این، راه‌اندازی سامانه‌های مکانیزه انتقال اقساط و بومی‌سازی سامانه محب بانک ملت از دیگر دستاوردهای فنی این دوره است.
پیشگامی در انتشار صکوک مرابحه مبتنی بر سهام
در این دوره، نوآوری مهمی در ابزارهای مالی صورت گرفت. اولین صکوک مرابحه مبتنی بر توثیق سهام با کاهش ارزش وثایق برای شرکت کویر تایر با موفقیت منتشر شد. این اقدام راه را برای استفاده از دارایی‌های جدید به عنوان وثیقه هموارتر می‌کند. داده‌ها نشان می‌دهد 80 درصد از تامین مالی‌های انجام‌شده در قالب صکوک مرابحه و 20 درصد باقی‌مانده از نوع اجاره بوده است.
***
گزارش عملکرد شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، بیانگر یک تحول ساختاری در اقتصاد ایران است. تثبیت روند تامین مالی از طریق صکوک با حجم بیش از 30 هزار میلیارد تومان در شرایط بی‌ثباتی، نشان‌دهنده بلوغ و تاب‌آوری بازار سرمایه است. این بازار اکنون به عنوان یک رقیب جدی برای سیستم بانکی در تامین مالی شرکت‌ها عمل می‌کند. ورود گسترده شرکت‌های جدید به این حوزه، اعتماد روزافزون بخش تولیدی و صنعتی به شفافیت و کارایی ابزارهای مالی نوین را اثبات می‌کند. این موفقیت، نقش کلیدی نهاد واسطی مانند «مُدام» را در ایجاد زیرساخت‌های قابل اتکا و توسعه پایدار اقتصادی برجسته می‌سازد.